बेवारिसे बिरामी व्यवस्थापन अस्पताललाई समस्या
भरतपुर : भरतपुर सरकारी अस्पतालका विभिन्न वार्डमा प्रायजसो बेवारिसे बिरामीहरू देख्न सकिन्छ । आफन्त नभएका त्यस्ता बिरामीलाई स्थानीयवासीले अस्पतालसम्म ल्याइदिने गरेका छन् । त्यस्ता बिरामीको उपचार अस्पतालले निःशुल्क गर्दै आएको छ । तर, बिरामीका आफन्त कोही नहुँदा उपचारबाहेकको स्याहार र व्यवस्थापनमा कठिनाई भएको छ । सहयोगीहरूले एम्बुलेन्समार्फत बेवारिसे बिरामी पठाएपनि अस्पताल पु¥याएलगत्तै तिनको व्यवस्थापन अस्पतालका लागि चुनौतीपूर्ण बन्ने गरेको छ । प्रहरीले पनि बेवारिसेको उद्धार गरेपछि उपचारका लागी यही अस्पताल पठाउने गरेको छ ।
उपचारपछि भने तिनको व्यवस्थापनमा कसैले पनि वास्ता नगर्ने गरेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ । उपचार सकिएपछि अन्यत्र पठाउन नसक्दा तिनले ठाउँ ओगट्ने र अस्पतालमा अर्को बिरामी राख्न समस्या भएको अर्थोपेडिक विभाग प्रमुख डा. कृष्ण पौडेलले बताए । ‘खर्च नभएपछि सरकारी अस्पताल विकल्प ठानेर पठाउने भएकाले यो नियमितजस्तै भएको छ’, डा. पौडेलले भने । यस्ता बिरामीहरूको निःशुल्क उपचार सामाजिक सेवा इकाइ तथा विपन्न नागरिक उपचार कोषमार्फत गरेको छ । तर अस्पतालमा कुर्ने मान्छे नभएपछि स्याहारमा कर्मचारी खटिनुपर्ने बाध्यता छ ।
बेवारिसहरूको सेवामा जुटेको मानव सेवा आ श्रम नामक संस्थामा समेत ठाउँको अभाव भएपछि तिनको व्यवस्थापन झनै जटिल बनेको हो । यता, स्थानीय निकाय गुहारेपनि भरतपुर महानगरपालिकाले चासो नदिएको अस्पतालको गुनासो छ । यसअघि प्रहरीसँग समन्वय गरी त्यस्ता बिरामी मानव सेवा आ श्रम पठाउने गरिएको थियो । ‘औषधी उपचारमा समस्या होईन’, अस्पतालका मेडिकल सुपरीटेण्डेन्ट डा. रुद्रप्रसाद मरासिनीले भने ‘ उपचारको क्रममा स्याहार गर्न र लुगा फेरिदिने जनशक्ति नै हामीसँग छैन, कोही नहुँदा अर्को समस्या हो ।’
अघिल्ला चार आर्थिक वर्षको तथ्याङ्कअनुसार वर्षेनी अस्पतालमा असहाय बिरामी बढेका छन । निजी स्वास्थ्य संस्थाले उपचार सेवा दिन आनाकानी गरेपछि त्यस्ता बिरामी सरकारीमा पठाइन्छन् । अस्पतालको सामाजिक सेवा इकाइअनुसार आव २०७०÷७१ देखि २०७३÷७५ सम्म ७ सय २ जना असहाय बिरामीले यहाँ उपचार पाए । बिरामीमध्ये कतिपय मानसिक सन्तुलन ठिक नभएका कारण त्यसले थप समस्या परेको स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् । चालु आर्थिक वर्षमा मात्रै यहाँ एक सय एक बेवारिस बिरामीले उपचार लिए । ‘यहाँ रहँदासम्म अस्पतालले निशुल्क उपचार गरेपनि निको भएपछिको तिनको व्यवस्थापन चुनौतीपूर्ण छ’ , अस्पतालका सामाजिक सेवा इकाइ प्रमुख गोपालप्रसाद पौडेलले भने ‘उपचारपछिको व्यवस्थापन गा¥हो भएको छ ।’ यो समस्या समाधानका लागि भरतपुर महानगरपालिकालाई भनिएपनि महानगरपालिकाले उत्तर नदिएको अस्पताल स्रोतले बतायो ।