जुम्ल्याहा दाजुभाइको फुटबलमोह
‘मेरो नसानसामा रगत होइन फुटबल कुद्छ’ । यो चर्चित भनाइ हो, महान् फुटबल खेलाडी पेलेको । काठमाडौंको ठूलो टुँडिखेलमा हरेक बिहान र साँझपख अत्तालिँदै आइपुग्ने राम र लक्ष्मणलाई देख्दा पनि त्यस्तै लाग्छ । मानौं, उनीहरूको नसामा पनि फुटबल नै कुदिरहेको छ । उनीहरू बिहान ५ नबज्दै उठ्छन् । हतारहतार हातमुख धुन्छन् । स्कुल ब्यागमा जर्सी र पुरानो फुटबल बुट कोच्छन् । मैलो बुट छुट्टै झोलामा बाँधेर राख्छन् । त्यसपछि करिब आधा घन्टा हिँडेर क्षेत्रपाटीको कोठादेखि टुँडिखेलसम्म हिँडेरै आइपुग्छन् ।
१२ वर्षीय राम र लक्ष्मण जुम्ल्याहा हुन् । पद्मोदय स्कुलमा कक्षा ६ मा पढ्दै गरेका उनीहरू फुटबलका फ्यान हुन् । बिहानबेलुकी उनीहरू फुटबल खेल्न खेल मैदान चहार्छन् । उनीहरूसँग गोजीमा पैसा हुँदैन । फुटबल खेल्नकै लागि उनीहरू कहिले प्रदर्शनीमार्गस्थित रत्नराज्यलक्ष्मी क्याम्पसको आँगनमा पुग्छन् त कहिले नेपाल ल क्याम्पसको खेल मैदानमा । उनीहरू टुँडिखेलमा पनि बाक्लै भेटिन्छन् ।
बिहान टुँडिखेलमा मानिसको चहलपहल बाक्लै हुन्छ । साँझमा अलि कम । स्कुल छुट्टी भएपछि राम र लक्ष्मण हतारिँदै टँडिखेल पुग्छन् । खेलको नियम, राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय खेल र खेलाडीका बारेमा पनि दाजुभाइ पूरै अपडेट छन् ।
शनिबार भने दिनभर उनीहरूको टुँडिखेलमै बास हुन्छ । उनीहरूलाई विश्वकपबारे पनि थोरबहुत थाहा छ । दुवै दाजुभाइ ब्राजिलका फ्यान हुन् । उनीहरू ब्राजिलका खेलाडी नेमारसँग मिल्दोजुल्दो १० नम्बरको जर्सी पनि लगाउँछन् । रामको जर्सी लक्ष्मणको भन्दा अलि फोहोर देखिन्छ ।
उनीहरू अलिअलि च्यातिन थालेको बुटको लेस बाँध्छन् र जोशका साथ मैदानमा प्रवेश गर्छन् । मानांै, उनीहरू पनि विश्वकप खेल्ने तयारीमा छन् । उमेर र कदले उनीहरूलाई सधैं धोका दिन्छ । ‘तिमीहरू अलि सानै छौ, अहिले नै टिममा फिट हुँदैनौ ।’ फुटबल खेल्न आएका १६÷१७ वर्षका दाइहरूबाट जवाफ आउँदा राम लक्ष्मण चुपचाप सुनिरहन्छन् ।
एकैछिनमा खेल सुरु हुन्छ । राम र लक्ष्मण घाँसे मैदानमा टुसुक्क बस्छन् । फुटबल खेल्न नपाए पनि अरूले खेलेको हेरेर चित्त बुझाउँछन् । दुवै एकतमासले फुटबलतिर नियाल्छन् । अरूले खेलेको हेरेरै उनीहरू रोमाञ्चित हुन्छन् ।
टुँडिखेलको घाँस निमोठ्दै दुई दाजुभाइको बातचित चल्छ । ‘हामी सानै छौं, हामीलाई खेलमा सहभागी गराइए पनि हाम्रो टिमले हार्छ ।’ कुरा चल्दै गर्दा हावा आधा फुस्किएको थोत्रे बल दुई भाइको बीचमा उडेर आउँछ । ‘ओ भाइ बल फाल त ।’ तर, राम लक्ष्मणले बल फिर्ता गर्दैनन् । दुई हातले बललाई प्रेमपूर्वक उठाउँछन् र हावामा फ्याँक्दै खुट्टाले बललाई थाम्छन् ।
रामले भाइलाई आदेश दिन्छन्, ‘लक्ष्मण तँ अलि पर जा ।’ लक्ष्मण कुदेर करिब चार मिटर पर उभिन्छन् । रामले लक्ष्मणलाई बल पास गर्छन् । यत्तिकैमा पाँच फिटभन्दा अग्ला दाइ आउँछन् र फुटबल खोस्न थाल्छन् । तर, लक्ष्मण दाइलाई छलेर रामतिर बल फ्याँक्छन् । राम पनि बल त्यो दाइको खुट्टामा पर्न दिँदैनन् । त्यहाँ उपस्थित सबै दंग पर्छन् ।
यत्तिकैमा खेलाडी दाइहरू मध्येबाट आवाज आउँछ । ‘गज्जब भाइ तिमीहरू । आऊ नयाँ टिम बनाएर खेलौं ।’ राम र लक्ष्मणको खुसीको सीमा रहँदैन । बुटको लेस बाँध्दै मैदानतिर दौडन तम्तयार हुन्छन् । परबाट आवाज आउँछ, ‘तर एक बाजी राखौं ।’ ‘जसले हार्छ त्यसले चार बोतल पानी पिलाउनुपर्छ ।’ यो सुनेर नयाँ टिम हच्किन्छ । नयाँ टिमका एक युवा निराशा व्यक्त गर्छन् । ‘यी फुच्चेलाई खेल्न दिएर के गर्नु ? ठूलाहरूले एक धक्का दिएर लडाइहाल्छन् । अनि हामी त्यत्तिकै हार्छौं ।’ दुवै घाँसे मैदानमा फेरि टुसुक्क बस्छन् ।
दाजुभाइबीच विश्वकप २०१८ को चर्चा चल्छ । राम भन्छन्, ‘यसपालि अर्जेन्टिनाले राम्रो खेलेन ।’ लगत्तै लक्ष्मण बोल्छन्, ‘ब्राजिलको नेमारले पनि खासै राम्रो गर्न सकेको छैन ।’ तर स्पेनको टिमलाई चाहिँ मान्नैपर्छ है ? राम सहमतिमा टाउको हल्लाउँछन् र आफ्नो ध्यान टुँडिखेलमा चलिरहेको फुटबलतिर केन्द्रित गर्छन् । लक्ष्मण पनि खेलमैदानमा कोही मेसी, कोही नेमार र कोही रोनाल्डो जस्ता देखिने खेलाडी दाइहरूलाई एक तमासले हेर्न थाल्छन् ।
एकैछिनपछि दाजुभाइबीच मौनता छाउँछ । परबाट हुत्तिएर आएको क्रिकेट बलले उनीहरूको मौनता भंग गर्छ । अनि फेरि दाजुभाइबीच गफ चल्छ । ‘नेपालमा त केही खेल पनि राम्रो हुन सकेको छैन । न फुटबल न क्रिकेट ।’ ‘सन्दीप लामिछाने, विमल घर्तीमगर जस्ता एकदुई दाइहरू मात्र राम्रा छन् । अनि हामी सानै छौं ।’ दुवै एकअर्काको मुख हेर्दै हाँस्छन् ।
साँझ झन्डै ७ बज्न लाग्दा दुवै दाजुभाइ हत्तपत्त बुट खोलेर ब्यागमा कोच्छन् र थोत्रा चप्पल लगाउँछन् । स्कुल ब्याग बोकेर घर प्रस्थान गर्नै लाग्दा लक्ष्मण फेरि टुसुक्क चउरमा बस्छन् । लक्ष्मण आफ्नै सुरमा बोल्न थाल्छन्, ‘हामी अन्डर सेभेन्टिनमा छनोट हुने दिन कहिले आउला ? ’