च्याउ खेतीमा किसान आकर्षित, करोडौं आम्दानी
सिन्धुली : सिन्धुलीको कमलामाई नगरपालिका–६ धुरा बजारका रवि रम्तेलले च्याउ खेतीबाट महिनामै १ लाख ५० हजार रुपैयाँ भन्दा बढी आम्दानी गरे ।
अरुको च्याउ बजारमा बेच्दै हिँड्ने रम्तेलले आफैँले व्यवसायिक च्याउ खेती सुरु गरेपछि मनग्य आम्दानी गर्न थालेका हुन् । ‘पहिले अरुको च्याउ बेच्दै हिँड्दा थोरै आम्दानी हुन्थ्यो । आफैँले च्याउ खेती गरेपछि आफ्नै च्याउ बेच्न भ्याइ नभ्याइ छ ।’ रम्तेलले भने ।
सुरुमा ५० प्याकेटबाट च्याउ खेती गर्न सुरु गरेका रम्तेलको टनेलमा अचेल १ हजार ३ सयवटा प्याकेट छन् । ती प्याकेटबाट दैनिकजसो ३० देखि ४० किलोसम्म च्याउ उत्पादन हुने गरेको छ ।
बजारमा च्याउको मुल्य प्रति किलो २ सय रुपैयाँ छ । थोरै लगानीमा राम्रो आम्दानी गर्न सकिने भएपछि रवि अरुको च्याउ बेच्न छोडेर आफैँ खेती गर्न थालेको बताउँछन् । वर्षमै च्याउबाट १५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी लिने गरेको उनको अनुभव छ ।
कमलामाई नगरपालिका–७ का खुस कुमार श्रेष्ठ पनि २ वर्षयता च्याउ खेती गर्दै आएका छन् । ४ सय प्याकेटसम्म च्याउ उत्पादन गर्न थालेका श्रेष्ठले पनि मासिक ५० हजार रुपैयाँ भन्दा बढी च्याउबाटै आम्दानी गर्न थालेका छन् ।
च्याउ खेतीमा उत्साही बनेका श्रेष्ठ अब छिट्टै एक हजार प्याकेटसम्म च्याउ उत्पादन गर्ने योजनामा छन् । यसबाट उनी वार्षिक आठ देखि दश लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्छन् ।
रम्तेल र श्रेष्ठ जस्ता कमलामाई नगरपालिकाका ३५ जना कृषकहरुले व्यवसायिक च्याउ खेती गर्दै आएका छन् । नगरपालिकाको जलकन्या, भद्रकाली, डाँडी, मधुटार, बर्देउटार, रानीचुरी, रानीवास लगायत क्षेत्रका अधिकांश कृषक अचेल च्याउ खेतीमा सक्रिय छन् । वर्षिक दुई करोड ५० लाख रुपैयाँ बढी आम्दानी लिने गरेको उनीहरुको अनुभव छ । त्यसो त, जाडो याम च्याउ खेतीका लागि उपयुक्त मौसम मानिन्छ । भदौदेखि फागुनसम्म च्याउ खेती गर्नु उपयुक्त हुने बताइन्छ ।
कमलामाई नगरपालिकाको कृषि शाखाका प्रमुख देवीप्रसाद सापकोटाका अनुसार जिल्लामा बाह्रै महिना कन्य च्याउ र मौसम अनुसार रातो च्याउ समेत उत्पादन हुँदै आएको छ ।च्याउ खेतीका लागि सिन्धुलीको हावापानी उपयुक्त र बजारमा लैजान पनि सजिलो भएकाले यहाँका किसान यो पेशामा आकर्षित भएको शाखाका प्रमुख सापटोका बताउँछन् । प्रोटिन तथा मासुमा पाइने पौष्टिक तत्व च्याउमा पाइने भएकाले पनि पछिल्लो समय उपभोक्तामाझ च्याउ लोकप्रिय छ ।