काठमाडौं: हरेक रंगकर्मी चाहन्छ, एक पटक शेक्सपियरको नाटकमा काम गरौं । शेक्सपियरको सहर उनीहरूको लागि कुनै तीर्थयात्राभन्दा कम हुँदैन । थिएटर भिलेज टिमले भर्खरै शेक्सपियरको नाटक उनकै देशमा प्रदर्शन गरेर फर्किएको छ ।
साउथब्याङ सेन्टरमा आयोजना भएको ‘अल केमी इन्टरनेसनल फेस्टिभल' मा १४ जना नेपाली कलाकारको टोलीले ह्यामलेटको सफल प्रदर्शन गरेर फर्केका हुन् ।
‘बेलायतीका लागि ह्यामलेट नयाँ विषय होइन, सयौंपटक हेरिसकेका थिए होलान्' निर्देशक विमल सुवेदीले भने, ‘अर्कै भाषामा ह्यामलेटको स्वाद सबैले मन पराए ।' ह्यामलेटले नेपाली नाटकलाई बेलायतमा बलियो बनाएर आएको छ ।
विमलले भने, ‘बेलायतीको रेस्पोन्सको आधारमा भन्न सक्छौं, नेपाली कलाको लागि बेलायतमा सम्भावनाको ढोका खुलेको छ ।' ठूलो सहरको मञ्च, नयाँ ठाउँ, नयाँ शैलीमा कलाकारलाई सजिलो हुने कुरै भएन ।
निर्देशक भएकाले विमलको मनमा ठूलो डर थियो । जब पहिलो शो सकिनासाथ पाँच मिनेटसम्म दर्शकको ताली रोकिएन, उनको खुसीको सीमा रहेन । दर्शकको त्यो प्रतिक्रिया विमलको लागि यात्राभरिको सबैभन्दा रमाइलो पक्ष बन्यो । बेलायतीहरूले भावी दिनमा सहकार्य गर्ने प्रस्तावहरू पेस गरे । उनले भने ‘सम्पूर्ण नेपाली रंगमञ्चकै लागि खुसीको कुरा हो ।'
कलाकार कमलमणि नेपाल र भोलाराज सापकोटालाई नयाँ ठाउँले थुप्रै कुरा सिकायो । सानो एक्सपेरिमेन्टल ठाउँमा नाटक प्रस्तुत गर्नुपर्ने, आगो बाल्न नपाइने रहेछ । तर उनीहरूले सेन्सर नै बन्द गर्न लगाएर नाटक गरे । रोचक कुरा के भने त्यहाँ बाँस नपाइने भएकाले आयोजकले दक्षीण अफ्रिकाबाट बाँस मगाइदिएका थिए ।
नाटकमा चिता र त्यसको लागि दागबत्ती बनाउनको लागि बाँस र आगो चाहिएको हो । यहाँजस्तो मञ्च पछाडि गएर लुगा फेर्ने व्यवस्था नहुँदा कलाकारलाई अत्यन्तै गाह्रो भयो । रोल नहुँदा कलाकार पनि दर्शक बनेर बस्नुपर्ने । यो अभ्यास यहाँ त्यत्ति सारो गरिँदैन ।
सबै कलाकारलाई त्यहाँको सिस्टमले प्रभाव पा¥यो । दक्षिण एसियाली कलालाई प्रवद्र्धन गरिएको मेलामा विकसित देशको व्यावसायिकता बुझ्ने मौका नेपाली कलाकारले पाए । टिकट बुकिङदेखि शोसम्म हरेक कुरामा निकै व्यावसायिक छन् बेलायतीहरू ।
यही व्यावसायिकता निर्देशक विमललगायत कलाकारका लागि फलदायी ज्ञान भयो । समूहमा लामो यात्रा सिक्ने मौका हो । भोलाले भने, ‘लामो यात्रामा आफ्नै साथीहरूलाई पनि बुझ्ने मौका पाइयो ।' धेरै पटक विदेशमा नाटक देखाइसकेका भोला र कमललाई यसपटकको यात्रा सबैभन्दा रमाइलो लाग्यो ।
हवाईजहाजमा बिजनेस क्लासमा बसेर जाँदादेखि सुरु भएको उनीहरूको रमाइलो यात्रा अन्तिमसम्म आइपुग्दा जीवनभरको लागि अविस्मरणीय रह्यो ।
नेपालीलाई राजदूतावासले बेवास्ता गर्दा कलाकारहरूले नराम्रो मानेका छन् । उनीहरू बेलायतस्थित नेपाली दूतावासमा धाएरै गएका थिए, तर राजदूत नै भेटिएनन्, न त अरूले राम्रो रेसपोन्स गरे । भोलाले भने, ‘विदेशीले सम्मान गरे पनि आफ्नैले हेलाँ गरे ।'
यो यात्रामा उनीहरूले नेपाली कलाकारलाई विदेशमा हेर्ने दृष्टिकोणमा आएको परिवर्तन पनि महसुस गरे । कमलले १३ वर्ष अगाडि डेनमार्कमा नाटक लिएर जाँदाको अनुभव सुनाए ।
नेपालीहरू उतै लुक्लान् भनेर आयोजकले पासपोर्ट नै राखिदिएका थिए । उनले भने, ‘तर यसपालि भने ससम्मान काम गर्न पाइयो ।'
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
