सिनेमादेखि सगरमाथासम्म

अल्मेडा सहरमा निशा अधिकारीलाई भेटेपछि लाग्यो उनी नायिकाभन्दा पर्वतारोही बढी भइछन् । अमेरिकामा पाइला हालेदेखि नै निशा सिनेमाभन्दा बढी हिमालकै पेरिफेरिमा बढी गफिरहेकी छन् । कार्यक्रम, साथीभाइ जताततै कुरा उही कुरा ।

यी बोल्ड नायिकाले दुईहप्ते अमेरिका यात्रामा सगरमाथाको कहानी सुनाएरै बिताइन् । तथापि मलाई भने नायिकासँग सिनेमाबाटै संवाद थालनी गर्ने मन भयो ।
सन् २००५ मा मिस इन्टरनेसनल नेपालको ताज चुम्दै रंगीन दुनियाँमा हामफालेकी निशा कान्तिपुर टेलिभिजनबाट प्रसारण हुने ‘काउन–डाउन’, ‘सम मोर’जस्ता कार्यक्रममा जमिन् । लगत्तै सोही टीभीको अर्को सो ‘घरभेटी बा’मा देखिन थालिन् । विस्तारै पाकिस्तानी सिरियलमा समेत अभिनय गरिन् ।

सिमोस सुनारको फिल्म ‘मिसन पैसा’बाट निशा अधिकारी पहिलोपल्ट नेपाली रजतपटमा आइन् । समीक्षकहरूले उनलाई ‘उदाउँदै गरेको कुशल नायिका’ भनिदिए ।

सिनेमामा निशा जोखिम मोलेरै आइन् । सिनेमा निशाको रोजाइ थिएन, झन् परिवारबाट अनुमति थिएन ।

निशालाई लाग्छ, यो सबै भाग्यको चलखेल हो । तर, फिल्मका उनको आरम्भिक दिनको कहानी बिछट्टैको छ । भन्छिन्– ‘घरबाट फिल्ममा अभिनय गर्न छुट थिएन । अभिनय नगरेसम्म मन शान्त हुँदैनथ्यो ।’

सिनेमाकै निम्ति उनले टीभीको जागिर छोडिन् । आफू जागिरविहीन भएको खबर घरमा दिइनन् । बरु अफिस जाने बहानामा ‘मिसन पैसा’को सुटिङतिर हिँडिन् ।
निशाले घरमा लुकाएको ‘खबर’ पत्रिकाले घरैमा पुर्‍याइदिए । भनिन्– ‘धेरै सम्झाएपछि मात्रै अभिभावक राजी हुनुभो, अहिलेसम्म फिल्मकै वरिपरि छु । घरको कुरा मानेको भए म कि त अमेरिकाको कुनै कलेजमा पढिरहेकी हुन्थेँ कि त ट्युसन फि जम्मा गर्न अमेरिकाकै कुनै स्टोरमा काम गरिरहेको ।’
‘मिसन पैसा’देखि ‘जय पर्शुराम’सम्म आइपुग्न निशाले झन्डै १३ चलचित्रमा अभिनय गरिन् ।

सगरमाथा र माउन्ट किलिमञ्जारोको चढिसकेकी नायिका निशा अधिकारी विश्वका अरू पाँच शिखर चढ्ने योजनामा छिन् । हरेक मान्छेको जीवनमा आफ्नै सगरमाथा हुन्छ नै र कहिलेकाहीँ त्यो एकपछि अर्को बनेर थपिन पनि सक्छ ।

‘सुनगाभा’ उनको निम्ति विशेष चलचित्र हो । भन्छिन्– ‘मेरो अभिनयको एउटा तृष्णालाई सुनगाभाले मेटाइदियो ।’
निशालाई अलि फरक र गहिरो चरित्रमा अभिनय गर्ने चाह छ ।
...
सर्वोच्च शिखर सगरमाथा चुमिसकेकी निशा सिनेमा नगरीमा आफ्नै रेटिङबारे कन्फ्युज्ड छिन् । भनिन्, ‘क्याम्प टु भन्दा माथि पनि हुन सक्छ तल पनि ।’ यसको नापतौल गर्ने जिम्मा दर्शकको रे ।

निशाको हरेक गेटअप सामाजिक सञ्जालको स्टाटस बन्छन् भने पत्रपत्रिकाका निम्ति गसिप । तर, गसिपपमा आएका कतिपय कुरादेखि निशा बेखबर छिन् । उनको अनुसार, उनीमाथि आएका पाँच प्रतिशत गसिपमात्रै सत्य हुन् । भन्छिन्, ‘सुरुका दिनमा नभएका समाचार बाहिर आउँदा अप्ठेरो लाग्थ्यो । आजकल बानी भइसकेको छ ।’

नेपाली फिल्मलाई धेरैले ‘पुरानै ढर्रा’को पुनरावृत्ति हो भनिरहेका बेला निशा त्यो स्वीकार्न तयार छैनन् । भन्छिन्– ‘बल्ल चलचित्र निर्माणको शैलीमा परिवर्तन हुँदैछ । पछिल्लो समयमा सबैभन्दा सकारात्मक विकास नै फिल्ममा भएको छ ।’

फिल्मका विकृतिबारे पनि भनिहालिन्, ‘सिनेमा निर्माण नबुझी लहडमा आउनेको संख्या बढ्दो छ ।’

उनको विचारमा फिल्म बनाएर मात्र हुन्न, त्यसको लागत उठाउन हलहरू पनि स्तरीय हुनुपर्छ । राम्रा हलहरू काठमाडौंमा मात्र भेटिन्छन् । ‘काठमाडौंबाहिर स्तरीय फिल्म हल छँदै छैनन् । हलमात्रै भएर हुन्न । प्राविधिक पक्ष पनि राम्रो हुनुपर्‍यो, कतिपय ठाउँमा नेपाली दर्शकले चाहेर पनि सिनेमा हेर्न पाएका छैनन्,’ उनले भनिन् ।

निशा नेपाली सिनेमाको कमजोरी ‘कथा’ नै हो भन्छिन् । ‘हामीले हाम्रै देश घुम्ने हो भने थुप्रै कथा भेट्छौं । तर, पनि हामी कथामै चुक्छौं,’ उनले भनिन्, ‘फ्रान्सबाट एरिक भाली आएर डोल्पाको कथा फिल्ममा उतारे । त्यसले नेपालको प्रचार त गर्‍यो । तर, नेपालका थुप्रै कथा हामीले देखेकै छैनौं । अध्ययन गर्ने हो भने द्वन्द्वकालकै कतिपय कुरा आउन बाँकी छन् ।’

निशाकाने योजना छ– संसारकै धेरै हिमाल भएको देशमा हिमालमाथि नै साहसिक चलचित्र निर्माण गर्ने । तर, त्यसको निम्ति उनी अझै तयार भइसकेकी छैनन् । ‘विदेशीहरू आएर हाम्रो हिमालमाथि धमाधम सिनेमा खिचिरहेका छन् । हामी आफैंले अझै चासो दिइरहेका छैनौं,’ उनले भनिन् ।
...

फिल्म वार्तापछि फेरि ‘सगरमाथा’तिर । उनको सगरमाथा आरोहणको सपना १६ वर्ष छँदैको हो । उमेरले उकालो चढ्दैमा बाल्यकालको सपना बिर्सनैपर्छ भन्ने छैन । उनले बिर्सिनन् । हरेक नयाँ वर्षको नयाँ योजना डायरीको पहिलो पन्नामा उनी ‘सगरमाथा आरोहण’ लेख्थिन् । भन्छिन्– ‘डायरीमा कोरेको दस वर्षपछि मात्र मेरो सपना पूरा भयो ।’ उनको लागि यो जीवनकै अविस्मरणीय क्षण हो ।

निशाकै शब्दमा, सगरमाथा आरोहण अरूले कहानी सुनाए जस्तो सहज छँदै छैन । समुद्रको गहिराइ नाप्न समुद्रमै हाम फाल्नुपर्छ । सगरमाथा आरोहणअघि निशा आधारभूत पर्वतारोहण प्रशिक्षणको लागि मनाङ ट्रेनिङमा सहभागी भइन् । त्यसले आरोहणको प्राविधिक पक्षबारे बुझायो । तर, टेनिङको निम्ति कडा परि श्रम गर्नुपथ्र्यो । त्यही अनुभवले सगरमाथाको शिखर चुम्छु भन्ने अभिलाषा पलायो ।

ठ्याक्कै भनेजस्तै संयोगवश नायिका निशा अधिकारीले ‘सगरमाथा’ प्राप्त गरिन् । आरोहण क्रममा निशाले झन्डै दुई महिना सगरमाथामै बिताइन् ।

आधारशिविरबाट यात्राको आरम्भ भयो । धार्मिक परम्पराअनुसार सगरमाथालाई आरोहण अनुमतिको निम्ति साङ सेर्किमको पूजाआजापछि उनी दोस्रो शिविरतिर लागिन् ।

आरोहण अन्तिम चरणको थिए त्यसको केही दिनमात्रै निशा ‘मिन्स’ भइन् । त्यो अवस्थामा महिलामा शिथिलता आउँछ । जिन्दगीको एउटा महŒवपूर्ण मोडमा शारीरिक रूपमा कमजोर भएर पनि निशाले हारिनन् । निशाको साहसिक यात्रा रोकिएन ।

एकातिर उनी सपनाको उकालो लाग्दैथिइन्, अर्कोतिर शरीर त्यस्तो अवस्थामा थियो । शेर्पाहरू सगरमाथालाई आकाशकी देवी मानेर पूजा गर्छन् । ‘त्यस दिन आकाशकी देवी मेरै अगाडि थिइन् । तर उनले मलाई अपवित्र मानिनन्’, यसोभन्दा निशाका आँखा समुद्रजस्तै शान्त देखिए । भन्छिन्, ‘हतारमा कहिल्यै सगरमाथा चढ्नुहुन्न । सगरमाथा आरोहण गर्नुअघि प्रकृतिलाई सुन । प्रकृतिसँग खेलवाड गर्ने काम नगर ।’
...
दोस्रो र तेस्रो शिविर पार गर्दै शिखर चुम्नको निम्ति अन्तिम समय बाँकी छँदा निशाका सहयोगी शेर्पा जाङ्वु ढिला आए । माथि उक्लँदै जाँदा कहिलेकाहीँ शेर्पा दाइभन्दा उनको गति छिटो हुन्थ्यो । आरोहणक्रममा उनले लिएको अक्सिजनमा प्राविधिक गडबडी भइरहेको थियो । पछि सबै ठीक भयो ।

सहयोगीलाई कुर्दै गर्दा शिखर छुनै लागेको समयमा सूर्योदय भयो । यतिखेर हिउँमा घामको प्रतिबिम्ब फैलियो । नायिकाको पनि मुहार उज्यालो भयो । भनिन्, ‘त्यस्तो अद्भुत सूर्योदय मैले कहिल्यै देखेको थिइनँ । हामी माथि थियौं । सूर्य उदाइरहेको थियो । माथिबाट हेर्दा लालीमय हिमालहरू हामीतिरै हेरेर मुस्कुराएजस्तै लाग्यो ।’

शिखरहरूको दृश्यले घेरेको हिउँको रंगशालालाई निशाले विपनाको स्वर्गसँग जोडिन् ।

शिखरको नोस्टायलिजाभित्र पर्वतारोही नायिका डुब्दै जाँदा उनको मुहारमा एक असीम आनन्दको रङ छाइरहेको थियो । शिखर टेक्नै लाग्दा फरफराइरहेका ध्वजाहरू देखिन थाल्छन । शिखरमा भने नेपालकै झन्डा फर्फराइरहेको थियो ।

भूगोलको सबैभन्दा अग्लो ठाउँमा देशको झन्डा फर्फराउँदा उनी त्यसै रोमाञ्चित बनिन् । भन्छिन, ‘त्यो उत्साहलाई शब्दमा वर्णन गर्नै सक्दिनँ ।’

निशाले झन्डै २५ मिनेट सगरमाथाको शिखरमा बिताइन् । अरू सबै हिमालहरू तल देखिन्थे । माथितिर नियाल्दा आकाशमात्र देखिन्थ्यो ।

उनले परिवार सम्झिन् र सगरमाथा देवीलाई ढोगिन् । शिखरमा पुग्दा उनको आँखामा हर्षको आँसु पनि झरेन । तर, सगरमाथाको यही कहानी सुनाउँदा भने निशामा कहीँ कतै स्तव्धता छाइरहन्छ ।

सगरमाथाबाट ओर्लनु मुस्किल भयो । अलि तल पुगेपछि गलित उनी घसिँदै आइन् । तेस्रो शिविर पुग्दा त उनको पाइलै अघि सरेनन् । लाग्थ्यो, मृत्युले नजिकबाट चिहाइरहेको हो कि । कतिपय ठाउँमा शेर्पा दाइले डोर्‍याउँथे । कतिपय ठाउँमा चिप्लेटी खेल्दै झरिन् ।

सगरमाथाको साहसिक यात्रापश्चात काठमाडौं फर्कंदा सहरमा जताततै निशाको चर्चा थियो, नायिकाको ट्यागले पनि हुनसक्छ, अरू पर्वतारोहीभन्दा उनको चर्चा बढी भयो ।

काठमाडौं फर्केको एक वर्षसम्म पनि उचाइको असन्तुलन र थकानले उनलाई झन्डै डिप्रेसनमा पुर्‍यायो । केही समयपश्चात् उनी दिमागलाई एकत्रित बनाउन विपश्यना गइन् । त्यसले निशा–दैनिकीलाई सामान्य बनायो । भन्छिन्– ‘मेरो जीवनमा एम अक्षरको ठूलो महत्व छ –मिडिया, मुभी, मेडिटेसन, माउन्टेन ।

आरोहणपश्चात् नायिका निशाको जिन्दगीको रङ बदलिएको छ । उनलाई लाग्छ– जीवन भनेको दिनलाई रहेछ । त्यो उचाइमा अरूको मृत्युलाई नजिकबाट नियालेपछि मलाई त्यस्तै अनुभूति भइरहेको छ ।

निशाको अर्को योजना सातै महादेशका अग्ला शिखर चुम्नु हो । त्यसमध्ये उनले सगरमाथा र अफ्रिकाको माउन्ट किलिमञ्जारोको सफल आरोहण गरिसकेकी छिन् । अरू पाँच शिखर कसरी चढ्छिन् ? प्रतीक्षा छ । हरेक मान्छेको जीवनमा आफ्नै सगरमाथा हुन्छ नै र कहिलेकाहीँ त्यो एकपछि अर्को बनेर थपिन पनि सक्छ ।