एप्सको बढ्दो बजार

काठमाडौः जति राम्रो सोच उति धेरै अवसर । हो पनि कुनै पनि एप्सको सफलता निर्माणकर्ताको सोचमा भर पर्छ । पछिल्लो समय बजारमा लाखौंको संख्यामा एप्स निर्माण भएका छन् । त्यसमा कतिले सफलता हात पारेका छन् भने कतिपय त्यसै हराएका छन् । सहजताका लागि निर्माण गरिएका एप्सको प्रयोग पछिल्लो समय ह्वात्तै बढेको छ ।

सन् २०१० को अन्त्यसम्म एक लाख मात्र एप्स गुगल प्लेस्टोरमा उपलब्ध रहेकामा त्यसयताको पाँच वर्षको अवधिमा यसको संख्या २४ गुणाले वृद्धि भएको छ । रिसर्च पोर्टल ‘स्टाटिस्टा' ले सन् २०१६ को जुनमा जारी गरेको प्रतिवेदन अनुसार अहिले गुगल प्ले स्टोरमा २४ लाखभन्दा बढी एप्स छन् ।

यो त एन्ड्रोएडका लागि गुगल प्लेस्टोरमा रहेका एप्सको संख्या मात्र हो । आईफोनका लागि एप्पल प्लेस्टोरमा २० लाख एप्स छन् । विन्डोज स्टोरमा ६ लाख ६९ हजार एप्स रहेको तथ्यांकले जनाएको छ । यस्तै अमेजन एपस्टोरमा ६ लाख र ब्ल्याकबेरी वल्र्डमा दुई लाख ३४ हजारभन्दा बढी एप्स छन् ।

आईफोनले ल्याएको एप्सको क्रेज अहिले एन्ड्रोइडमा बढी देखिएको छ । स्टाटिस्टाको तथ्यांकका आधारमा गुगल प्लेस्टोर, एप्पल प्लेस्टोर, अमेजन एपस्टोर , विन्डोज स्टोर र ब्ल्याकबेरी वल्र्डमा मात्र ५७ लाख एप्स रहेका छन् । यो त उत्कृष्ट पाँचको तथ्यांक मात्र हो ।

रिसर्च पोर्टल एप एनाइले २०१५ को प्रतिवेदनअनुसार विश्वभर एप्सको डाउनलोड संख्या एक खर्ब ११ अर्ब २० करोड छ । यो संख्या सन् २०१६ को अन्त्यसम्ममा ३३ प्रतिशतले बढेर एक खर्ब ४७ अर्ब तीन करोड पुग्ने रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ ।

यो संख्यामा एप्सको विकास र प्रयोग भए पनि एप्स विकास अझै पनि सुरुवातकै चरणमा रहेको एफ–१ सफ्ट कम्पनीका कार्यकारी निर्देशक सुवास शर्मा बताउँछन् । उनका अनुसार नेपालको परिवेशमा यो सुरुवाती अवस्थामा छ तर प्रयोगमा भने ठूलो परिर्वतन आइसकेको छ ।

नेपालमै बनेको एप्सको संख्या पनि वृद्धि हुँदै गएको छ । नेपालीले निर्माण गरेका एप्सको संख्या अहिले झन्डै दुई हजारको हाराहारीमा पुगिसकेको शर्मा बताउँछन् । त्यसमा पनि नेपाली पात्रो, हाम्रो पात्रो र लोडसेडिङ एप्सको प्रयोग बढी भएको छ । नेपालमा सबैभन्दा बढी प्रयोग हुने एप्समा पहिलो ‘फेसुबक' र ‘भाइबर' रहेको छ ।

यसरी एप्सको प्रयोग बढ्दै जानुको प्रमुख कारण मोबाइलको सहजता भएको सफ्टनेप प्रालिका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुनिल रिजाल बताउँछन् । उनका अनुसार जुन रूपले स्मार्टफोनको प्रयोग बढेको छ त्यही अनुरूप एप्सले पनि बजार लिँदै गएको हो । एप्समार्फत नेपालमा पनि करोडौंको आम्दानी गर्ने सम्भावना भइरहेको रिजाल बताउँछन् ।

निर्माण भएका एप्स कुन रूपमा प्रयोगमा आएका छन्, कत्तिको इन्टरएक्टिभ र सहज छन् भन्ने विषयले यसको सफलता निर्धारण गर्ने एफ–१ सफ्ट कम्पनीका कार्यकारी निर्देशक शर्मा बताउँछन् । उनका अनुसार एप्स भनेको ‘जति राम्रो सोच उति धेरै अवसर' हो ।

सन् २०१० को अन्त्यसम्म एक लाख एप्स मात्र गुगल प्लेस्टोरमा उपलब्ध रहेकोमा त्यसयताको पाँच वर्ष अवधिमा यसको संख्या २४ गुणाले वृद्धि भएको छ ।

सोच राम्रो भएको अवस्थामा एउटा एप्समार्फत महिनामा लाखौं आम्दानी गर्न सकिन्छ । उनका अनुसार नेपाली पात्रो, हाम्रो पात्रो जस्ता नेपाली एप्सले अहिले मासिक थोरैमा पनि २० लाखको कोराबार गर्दै आएका छन् । तर विश्व बजारमा एप्समार्फत हुने आम्दानी ठूलो छ । एप्समार्फत सन् २०१६ को पहिलो महिनामा ५० अर्ब ९० करोड आम्दानी भएको युनिभर्सिटी अफ बर्गिङहममा एट अलाबामाको बिजनेस प्रोग्रामको रिपोर्टले देखाएको छ ।

सिरान टेक प्रालिका प्रमुख कार्यकारी निर्देशक सजक श्रेष्ठका अनुसार सोचलाई खेलाएर सफ्टवेयर निर्माण गरेका भरमा लाखौं आम्दानी गर्न सकिने भएकाले पनि पछिल्लो समय युवाहरू यसतर्फ आकर्षित भएका हुन् । पछिल्लो समय सबैजसो कर्पोरेट हाउसले छुट्टै एप निर्माण गर्न तातिएकाले यसको अवसर बढ्दै गएको हो ।

अहिले नेपालमा भएका बैंकमध्ये ९० प्रतिशतले आफ्नै बैंकिङ एपको निर्माण गरिसकेका छन् । बाँकी बैंक पनि एप बनाउने क्रममै छन् । श्रेष्ठका अनुसार नेपालमा ग्राहकलाई सरल र सहज सेवा प्रदान गर्न हाउस र प्रडक्टको ब्रान्डिङका लागि एप निर्माण गर्ने चलन बढेकाले त्यसमा अवसर सिर्जना हुँदै गएको हो । अहिले नेपालमा सिरान टेक, सफ्टनेप, एफ-१ सफ्टलगायत दर्जनौंको संख्यामा एप्स निर्माण कम्पनी स्थापना भइसकेका छन् ।

व्यक्तिगत रूपमा एप्स निर्माण गर्ने मानिसको संख्या हजारौं छ । सफ्टनेप प्रालिका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रिजालका अनुसार नेपालीले नेपालमा बसेर विदेशी कम्पनीको एप्स निर्माण गरी लाखौं रुपैयाँ आम्दानी गरिरहेका छन् ।

हजारौं मानिसलाई रोजगारी दिइरहेको यस सेक्टरको विकासका लागि राष्ट्र बैंकले नीतिगत सुधार गर्नुपर्ने व्यवसायीको माग छ । मुलुकमा अहिले एप्समार्फत आम्दानी गर्ने भनेको गुगल एड र एप्समार्फत गरिने कारोबार जस्तै ‘इ-सेवा' हो । तर, राष्ट्र बैंकले बाहिर पैसा पठाउन पाउने नीति ल्याए एप्सको बजारले तीव्रता पाउने व्यवसायी बताउँछन् । यसले ठूलो अवसर सिर्जना गर्नुका साथै देशको आर्थिक विकासमा समेत टेवा पुग्ने थियो ।