टेलिमेडिसिन अप्रभावकारी
काठमाडौः सुविधासम्पन्न विशेषज्ञ डाक्टरको सेवा दुर्गमसम्म पुर्याउने लक्ष्यले आठ वर्षअघि सुरु गरिएको टेलिमेडिसिन सेवा नाममात्रको साबित भएको छ । स्वास्थ्य सेवा विभागले २०६५ सालदेखि हिमाली र दुर्गम गरी २५ जिल्लामा यो सेवा विस्तार गरे पनि स्थापनाकालदेखि नै प्रभावकारी सेवा पुर्याउन सकेको छैन ।
२५ जिल्ला अस्पतालसँग सहकार्य गरी विभागले रोगको प्रकृतिअनुसार पाटन अस्पतालका विशेषज्ञ डाक्टरबाट परामर्शसहित उपचार दिने लक्ष्यले २०६५ देखि यो सेवा सुरु गरेको थियो । सुरुदेखि नै रोल्पा र कालीकोट जिल्लामा सेवा विस्तार हुन नसकेको र टेलिमेडिसिन सेवा प्रभावकारी रूपमा दिन नसकिएको कार्यरत जनस्वास्थ्य निरीक्षक काशी रिमालले बताए । इन्टरनेट जोड्न नसकिएको र मर्मत हुन नसकेपछि सेवा दिन नसकेको उनको भनाइ छ ।
यता विभाग र पाटन अस्पतालबीच विशेषज्ञ डाक्टर उपलब्ध गराउने सहमति भए पनि डाक्टरले बेवास्ता गरी समय नदिने गरेकाले समस्या भएको उनको भनाइ छ । जिल्ला अस्पतालका डाक्टरसँग बिरामीले विशेषज्ञ डाक्टरबाट दृश्यमा सेवा लिन पाउनेछन् भने बिरामीको समस्याको फाइल खडा गरी पठाएपछि डाक्टरले सल्लाह दिएर उपचार गर्ने गरेको थियो । तर विभागले करोडौं लगानी गरी २५ वटै जिल्लामा कम्प्युटर, टीभी, क्यामरा वितरण गरी सेवा विस्तार गरेको छ । चौबीसै घन्टा सेवा दिने भनिए पनि यो सेवाका बारेमा जानकारी नभएको र बिरामीको पहुँच पुग्न नसकेको संखुवासभाका बद्री सापकोटाले बताए ।
अहिले पनि वार्षिक रूपमा एक अस्पताललाई डेढ लाखका दरले ३७ लाख ५० हजार वितरण गरे पनि यो सम्पर्क व्यक्तिको गोजीमा पुग्ने गरेको पाइएको छ । विभागले टेलिमेडिसिन सेवा कार्यक्रमअन्तर्गत वार्षिक इन्टरनेट खर्चमात्र २५ लाख र पाँचजना कर्मचारी खटाएको छ । वार्षिक करोडभन्दा बढी खर्चेर कार्यक्रम सञ्चालन गरे पनि यसमा राज्यले चासो नदिएको, अनुगमन नहुँदा प्रभावकारी बन्न नसकेको कर्मचारीको आरोप छ ।
जिल्लाका अस्पतालमा एकमात्र डाक्टर हुँदा समय नदिने, सम्पर्क व्यक्ति हेल्थ एसिस्टेन्ट कम्प्युटरमा दक्ष नहुने, दुर्गममा डाक्टर र कर्मचारी नबस्ने, तालिम दिए पनि सरुवा हुँदा सम्पर्क व्यक्ति नहुने समस्या छ । पाटन अस्पतालका विशेषज्ञ डाक्टरले समय नदिएको कर्मचारीको भनाइ छ । छ महिनादेखि मेसिन बिग्रिएर थन्किएको छ । आठ वर्षमा सयजनाले पनि सेवा पाएका छैनन् । स्वास्थ्य विभागअन्तर्गत आपूर्ति व्यवस्था विभाग महाशाखाले टेलिमेडिसिन सेवा कार्यक्रम सञ्चालन गरे पनि प्रभावकारी नभएपछि थप व्यवस्थित गरी विस्तार गर्नुपर्ने सेवाग्राहीको माग छ ।
स्वास्थ्य सेवा विभागले २०६५ सालदेखि हिमाली र दुर्गम गरी २५ वटा जिल्लामा टेलिमेडिसिन सेवा विस्तार गरे पनि स्थापनाकालदेखि नै प्रभावकारी सेवा पुर्याउन सकेको छैन ।
जुन उद्देश्य पूरा गर्न खोजिएको हो त्यो नसकिएको विभागले स्वीकार गरेको छ । रोल्पा र कालीकोट अस्पतालमा ल्यान्डलाइन फोन नहुँदा इन्टरनेट अभाव भएर सुरुदेखि नै सेवा विस्तार गर्न सकिएको छैन । विभागले दार्चुला, बझाङ, बाजुरा, अछाम, हुम्ला, मुगु, डोल्पा, जुम्ला, कालीकोट, जाजरकोट, रुकुम, रोल्पा, मुस्ताङ, मनाङ, गोरखा, रसुवा, सिन्दुपाल्चोक, दोलखा, सिन्धुली, सोलुखुम्बु, खोटाङ, संखुवासभा, ताप्लेजुङ र ओखलढुंगामा कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
यसैसँग जोडेर सञ्चालनमा रहेको ‘हेल्लो स्वास्थ्य सेवा' भने प्रभावकारी भएको पाइएको छ । स्वास्थ्य समस्या १११५ मा डायल गरेर सीधा डाक्टरसँग सम्पर्क गरी सल्लाह लिन पाइने व्यवस्था गरिएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
