जीर्ण बन्दै काठमाडौंका पर्खाल
काठमाडौं : काठमाडौंको सडकछेउका पर्खाल, गेट र भवन जीर्ण छन् । कुनै पनि बेला भत्कन सक्ने यस्ता संरचनाका कारण पैदल यात्री जोखिमपूर्ण यात्रा गर्न बाध्य छन् । एउटा उदाहरण त्रिपुरेश्वरस्थित काठमाडौं उपत्यका खानेपानी लिमिटेडको पर्खाल हो । यो पर्खाल चर्किएर भत्कने अवस्थामा छ । छेउमा सडकपेटी छ । पेटीमा पैदल यात्रुको चाप हुन्छ । सुन्धारा–त्रिपुरेश्वर सडकपेटीको यो पर्खाल अग्लो (करिब १२ फिट) छ । पर्खाल लडे यात्रु भाग्न सक्ने अवस्था छैन । अर्कोतर्फ रेलिङ लगाइएको छ ।
काठमाडौंका पुराना संरचनामध्ये एक हो, न्युरोड गेट । भूकम्पले चर्किएको गेट कुनै पनि समयमा भत्किन सक्छ । सडकमा मानिस र सवारीको उच्च चाप हुन्छ । व्यापारिक केन्द्र न्युरोड र विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत हुनमानढोका दरबार यही गेट भएर ओहोरदोहोर गर्नुपर्छ । गेट लड्यो भने ठूलो जनधनको क्षति हुने सम्भावना छ ।
भण्डारखाल जंगलको दक्षिणतर्फको पर्खाल पनि धराप छ । पर्खालनजिकैको सडकपेटीमा सबेरैदेखि पशुपति मन्दिरतर्फ जानेको भीड हुन्छ । पर्खाल मर्मत नहुँदा पैदल यात्रु ज्यान जोखिममा राखेर हिँड्न बाध्य छन् ।
महानगरपालिकाभित्र थुप्रै संरचना धराप अवस्थामा छन् । नारायणहिटी दरबारको पर्खाल पनि लड्ने अवस्थामा छ । कमजोर संरचना भएकाले भूकम्पका बेला सैनिक मञ्चको पर्खाल लडेर पैदल यात्रुको मृत्यु भएको थियो ।
जोखिमयुक्त पर्खाल निजी, संस्थागत र सरकारी कार्यालयको स्वामित्वमा छन् । तर, मर्मतमा सम्बन्धित निकायले ध्यान दिएका छैनन् ।
सार्वजनिक, निजी तथा संस्थाका धराप संरचना मर्मत गर्न पत्राचार गरिएको काठमाडौं महानगरपालिका सहरी सुव्यवस्था विभागका निर्देशक हरिबहादुर कुवँरले बताए । ‘सडकका यस्ता धराप संरचना मर्मतका लागि हामीले सम्बन्धित निकायलाई पत्राचार गरिसकेका छौं’, उनले भने । कतिपय संरचना महानगरपालिका आफंैले निर्माण गर्नुपर्ने हुन्छ । न्युरोड गेट मर्मत प्रक्रिया अघि बढेको निर्देशक कुवँरले बताए । उनले भने, ‘हामी धराप संरचना बनाउने तयारीमा छौं । धराप त्यत्तिकै राख्दैनौं ।’ उनले अन्य संरचना निर्माणका लागि सम्बन्धित निकायलाई फेरि झक्झक्याइने बताए ।