बाढीपीडित क्षेत्रमा मधुश्रावणी

राजविराज : दुई साता अघि मात्र बाढीले आक्रान्त बनाएको तिलाठीमा अहिले छुट्टै रौनक देखिएको छ । नवविवाहिता महिलाहरुको रोमाञ्चक मधु श्रावणी पर्व सुरु भएसँगै मैथिल ब्राह्मणहरुको बाक्लो बस्ती भएको तिलाठीमा अहिले मधु श्रावणी पर्वको रौनक छाएको छ ।

साँझ पर्नासाथ दर्जनौको संख्यामा नवविवाहिताहरु सोह्र श्रृंगारमा सजिएर बहिनी र साथीसंगीका साथ गीत गाउँदै फूल टिप्न निस्कदा भर्खरै खाँडो खोलाले दिएको बाढीको पीडा समेत बिर्साइ दिने गरेको स्थानीय ७१ वर्षीय योगेन्द्र झाले बताउनु भयो ।

साँझ फूल टिप्न निस्किएका नवविवाहिता रीना, काजल, रुची, रितु, सुष्मा, साम्भवीलगायतका नवविवाहिता तिलाठी कोइलाडी १ स्थित माइतमा बसेर यो पर्व मनाउँदै छिन् । रीनाको सुनसरीको दुहबीमा, काजलको सप्तरीकै भारदहमा, रुचीको गाउँनजिकै सकरपुरामा, रितुको तिलाठीमै तथा सुष्मा र साम्भवीको सिमापारी विहार कुनौली कमलपुरमा र रौआहीमा यसै वर्ष विवाह भएको उनीहरुले बताए ।

विवाहको पहिलो वर्ष साउन महिनामा १३ देखि १५ दिनसम्म पूजाआजा गरी मनाइने मधु श्रावनी पर्वका बेला पञ्चमीदेखि श्रावण शुक्ल तृतीयासम्म उनीहरु नित्य गाउँ घुमेर फूल टिप्नु पर्ने हुन्छ । शनिबार साँझ पनि हुल बाँधेर निस्किएका उनीहरुले विभिन्न प्रकारका फूल टिप्दै डाला सजाए । गाउँको पूर्वतर्फ रहेको भगवती मन्दिर पुगेर परिक्रमा गर्दै सुहाग र गौरीको परम्परागत गीत गाए । नवविवाहिताहरु हँसीमजाक गर्दै, गीज गाउँदै हिंडेपछि गाउँ नै गुञ्जायमान हुने गर्छ ।

प्रत्येक साँझ टिपिएका फूलहरुले अर्को दिन कोहबर घरमा (विवाहको रितितिथी गरिने कोठा) नाग-नागिन र शिवशक्तिको पूजा गरिने सुष्माले बताउनुभयो । गौरीका लागि रातो फूल र नागका लागि विभिन्न प्रकारका पत्तामा काजल, मेंहदी र सिन्दूरले नाग-नागिन बनाइने र त्यस्मा माटोले बनाइएको नाग-नागिन स्थापित गरेर पूजा गरिने डेजी झाले बताउनुभयो ।

विवाहको पहिलो वर्ष बेहुलीको लागि धेरै महत्वपूर्ण हुने भएकोले वर्षभरी मनाइने वटसाब्रिती, तिलासंक्रांति, कोजगरा पूर्णिमामध्ये मधु श्रावनी पर्व सबैभन्दा लामो र वृहत पर्व भएको तिलाठीका ६१ वर्षीय नागेन्द्र मि श्राले बताउनु भयो । काजल झाका अनसार मधु श्रावनी अवधीभरी बेहुलीले मांसाहारी भोजन र लसुन प्याजरहित भोजन खानुपर्ने हुन्छ । पूजाको पहिलो दिन शुक्रबार कोहबरघरको भुईमा पिठार तथा सिंदूरले अरिपन बनाएर पूजा गरिएको बताउँदै सुष्मा झाले विषहरी पूजाको लागि ठुलो हरियो पातमा पिठारले नागनागिनको चित्र कोरि माटोको भाँडोहरुमा दूध र लावा चढाइएको बताउनु भयो ।

असार १९ गते छोराको विवाह गरेका राजविराज ७ का पत्रकार बैद्यनाथ झाले नयाँ बस्त्र, चामललगायतका खानेकुराका साथै पूजाका लागि आवश्यक पर्ने सम्पूर्ण सामाग्री शुक्रबार बुहारीको जनकपुरस्थित माइत पठाएको बताउनुभयो । यो अवधिमा ससुरालीबाट आएको अन्न, बस्त्र नै ग्रहण गर्नुपर्ने परम्परा छ।

मैथिल समुदायका ब्राह्मण, कायस्थ, ब्यास र स्वर्णकार जातिका नवविवाहिताले मनाउने यस पर्वमा सुखी, सफल दाम्पत्य जीवन र अखण्ड सौभाग्यको कामना गरिन्छ । यो पूजा नवविवाहिताहरुको लागि महत्वपूर्ण भएतापनि अन्य विवाहिताहरुले पनि पहिलो तथा अन्तिम दिन ब्रत बस्ने गरेको राजविराज ५ की रक्षा चौधरीले बताउनु भयो ।