संघीयता कार्यान्वयन जटिल
दुनै : डोल्पाको मुड्केचुला गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधिले निर्वाचित भएको एक वर्ष पुग्दासम्म केन्द्रबाट सेवा दिन सकेका छैनन् । स्थानीय तह पुनःसंरचना गर्ने बेलादेखि नै विवादित रहेको गाउँपालिका केन्द्र सरकारले टुंगो लगाए पनि जनप्रतिनिधिले भने सरकारले तोकेका केन्द्रमा गएर काम गरेका छैनन् ।
०७४ असार अन्तिम साता बसेको मुड्केचुला गाउँपालिकाको पहिलो गाउँ सभा मुड्केचुला गाउँपालिका–७ मा रहेको ईल गाउँमा केन्द्र राख्ने कि माथिल्लो नर्कुको सुरमा राख्ने विषयमा पदाधिकारीबीच विवाद भएको थियो । केन्द्र तोक्न दुवै स्थानको नाम राखेर केन्द्रमा पठाइएको छ ।
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ को दफा ४ को उपदफा ५ बमोजिम स्थानीय तहको नाम र केन्द्र परिवर्तन गर्ने क्रममा मुड्केचुला गाउँपालिकाको केन्द्र ईलनिलदह तोकेर ०७४ पुस २४ गते अन्य ४६ स्थानीय तहको केन्द्र र नामसमेत परिवर्तन गरेको सूचना सरकारले प्रकाशन गरेको थियो ।
मुड्केचुला गाउँपालिकाको केन्द्र ईलनिलदहमा रहने सूचना प्रकाशन भए पनि बहुमत बासिन्दाको अवरोधका कारण सरकारले तोकेको केन्द्रमा गएर पदाधिकारीले बैठक त के छलफलसम्म गर्न सकेका छैनन् ।
सरकारले कायम गरी तोकेको ईलनिलदह चारैतिर बाढीपहिरो र उच्च भूक्षयको जोखिममा रहनुका साथै भूगोलसमेत सानो भएकाले र नर्कु, सुर, सर्मि, होर्त र ओक्टलगायत बहुमत मानवबस्तीका लागि अपायक पर्ने भएकाले कालिका ईल र अन्य मानवबस्तीका लागि पनि वार्ड–६ मा पर्ने तल्लो नर्कुमा केन्द्र रहे सबैका लागि पायक हुने नर्कुका जानकार दन्तबहादुर शाही बताउँछन् ।
गाउँपालिकाको पहिलो सभाले पहिल्यै गलत ठाउँ चयन गरेर कानुनतः चुकिसकेको र अब केन्द्र परिवर्तनका लागि गाउँपालिकाको दुईतिहाइ बहुमत निर्णय चाहिने भएकाले केही पदाधिकारी र दलका प्रतिनिधिले भनेजस्तो केन्द्र सार्ने कार्य सहज नभएको गाउँपालिका अध्यक्ष दत्तबहादुर शाहीले बताए ।
अहिले गाउँपालिकाको बैठक र गाउँपालिका सभा बस्न वडा नं ६ स्थित माथिल्लो नर्कुको थलाचौरमा घर भाडामा लिएर कार्य सञ्चालन गर्दै आइरहेको अध्यक्ष दत्त शाहीले बताए ।
मुड्केचुला गाउँपालिका–३ घर भएकी गाउँपालिका उपप्रमुख सविता रोकाय तल्लो नर्कुमा केन्द्र सारिनुपर्ने बताउँछिन् ।
दुईतिहाइ बहुमत जुटाएर ईलनिलदहबाट केन्द्र तल्लो नर्कुमा ल्याउन आफूहरूले पहल गरिरहेको र निकट भविष्यमा बस्ने गाउँपालिका सभाले केन्द्र सार्ने निर्णय लिने उनले दाबी गरिन् ।
सरकारले तोकेको केन्द्र ईलनिलदह यतिखेर बेवारिसे अवस्थामा छ भने कालिकालगायत केही जनता र जनप्रतिनिधिले सरकारले तोकेको केन्द्रमै गाउँपालिका सञ्चालनमा ल्याउनुपर्ने बताउँदै आएका छन् ।
सरकारले तोकेको स्थानमा केन्द्र सञ्चालनमा आउन नदिने तथा दुईतिहाइ पु¥याउन नसकेको अवस्थामा गाउँपालिका पदाधिकारी घर न घाटका हुनेतर्फ सचेत हुनुपर्ने अध्यक्ष दत्तबहादुर शाहीको सुझाव छ ।