स्थानीय तहबीच काममा प्रतिष्पर्धा : जमिन बाँझो राख्न नपाइने, उत्पादन बढाउन प्रोत्साहन
असार ८, २०७५ शुक्रबार ९:०:०
बुटवल : रुपन्देहीको गैडहवा गाउपालिकाले आगामी आर्थिक वर्षमा धुलोरहित सडक र कृषि उपज बजार पठाउने नीति बनाएको छ । चालु वर्षमा खाल्डामुक्त सडक र सिचाईको विकासमा बजेट छुट्याएको थियो । सबै योजनामा एकै वर्ष बजेट छुट्याउँदा प्रभावकारी काम नहुने देखिएपछि गाउँपालिकाले प्राथमिकता ताकेर बजेट छुट्याउने र काम गर्ने नीति बनाएको हो । रुपन्देहीका विकट गाउँमध्येको यो पालिकालाई आगामी वर्ष सडक धुलोमुक्त बनाउने लक्ष्य लिइएको छ । ‘सडकलाई फराकिलो र कालोपत्रे गर्ने योजना छ’, गाउँपालिका अध्यक्ष बच्चुलाल केवटले भने, ‘किसानलाई तरकारी उत्पादन गर्न प्रेरित गर्ने र बजार पठाउने योजना पनि बनाएका छौं ।’
गैडहवाजस्तै जिल्लाका गाउँपालिकाले जनताले अनुभूति हुने गरी योजना बनाएर काम गर्ने प्रयास गरेका छन् । जनप्रतिनिधि आएपछि जनताले राहत पाउनुपर्छ भन्ने मान्यताबाट पछि नहट्ने मर्चवारी गाउँपालिकाका अध्यक्ष केशवानन्द बानियाले बताए । ‘पहिला आफ्नो पालिकालाई बलियो बनाउने योजना छ’, उनले भने, ‘पालिका बलियो बन्न स्थानीय धनि बन्नुपर्छ ।’
कृषिमा प्रसस्त सम्भावना रहेका जिल्लाको दक्षिणतर्फका छ वटा गाउँपालिकाले उत्पादन र त्यसलाई बजार पठाउने नीतिलाई आगामी कार्यक्रममा समावेश गरेका छन् । बजेट तयारी गरिरहेका पालिकाले कृषि र सडकलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेर काम गरेका छन् । मायादेवी गाउँपालिकाका प्रशासकीय अधिकृत रोमनाथ न्यौपानेले कृषि खेती हुने क्षेत्र भएकाले किसानलाई उत्पादनमा सहयोग गर्ने नीति पालिकाले लिएको बताए । ‘यो क्षेत्रको परिवर्तन कृषिबाटै हुन सक्छ’, उनले भने ।
मर्चवार क्षेत्रमा पर्ने गाउपालिकमा करिव २० हजार हेक्टरमा खेती हुन्छ । तरकारी उत्पादनका लागि समेत यी पकेट क्षेत्र मानिन्छन् । धान, गँहु, मसुरोलगायत बाली र बेमौसमी तरकारी उत्पादन प्रोत्साहनमा स्थानीय तहले बजेट बिनियोजन गरेका छन् । सम्मरीमाई, कोटहीमाई गाउपालिकाले पनि बजेटमा कृषि उत्पादनलाई बढी प्राथमिकतामा राखेका छन् । लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिको योजनामा पर्यटन र कृषिको विकास पहिलो प्राथमिकतामा छ । मर्चवार र लुम्बिनी असापासका पालिकाले लुम्बिनीका पर्यटक पालिका भित्र्याउने योजना निर्माण गरेका छन् । कृतिम तालदेखि होमस्टेसम्मका योजना छन् ।
जिल्लाका १६ वटै तहले आगामी वर्षको बजेट असार २० गतेसम्म पारित गर्दैछन् । कतिपय तहको सभासमेत शुरु भइसकेको छ । देवदह नगरपालिकाका प्रमुख हिराबहादुर खत्रीले कृषि पर्यटन र पूर्वाधार विकासमा बजेटको प्राथमिकता रहने बताए । ‘प्राङगारिक कृषि उत्पादन र बुद्धको मावलीका रुपमा देवदहलाई परिचित गराउने प्राथमिकताको कार्यक्रम हो, उनले भने । रुपन्देहीका १६ तहमा करिव २५ अर्वको बजेट बन्दैछ । सबभन्दा बढी बजेट बुटवल उपमहानगरपालिकाको हुनेछ । स्थानीय तहले बजेट बढाउने गरी राजश्वका स्रोत पहिचान गरी योजनाबद्ध काम शुरु गरेका छन् ।
जग्गा बाँझो राख्न नपाइने
तिलोत्तमा नगरपालिकाले सिचाई प्रणाली आसपासका जग्गा बाँझो राख्न नपाउने व्यवस्था गर्न लागेको छ । नगरपालिकाले प्रस्तुत गरेको आर्थिक वर्ष २०७५÷०७६ को नीति तथा कार्यक्रममा जग्गा बाँझो राख्न नपाउने व्यवस्थालाई कार्ययोजनासहित कार्यन्वयनमा लग्ने जनाएको छ । तिलोत्तमामा मुलुककै ठूलोमध्येको १६ र ३६ मौजा सिचाई प्रणाली सञ्चालित छ । तेस्रो नगरसभामा प्रस्तुत आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रममा जमिनलाई उत्पादनमा प्रयोग गर्ने कार्यक्रमलाई जोड दिइएको छ ।
नीति कार्यक्रममा खाली जमिनमा केरा, मकै, घाँस, फूल, नर्सरी सञ्चालनलगायतका कृषिजन्य क्रियाकलाप सञ्चालन गर्न प्रोत्साहित गरिने उल्लेख छ । नगरभित्र कृषियोग्य जमिनको पहिचान र संरक्षण गर्दै कृषि उत्पादनमा आत्मनिर्भर बनाउन आवश्यक रणनीति तय गर्ने नगरसभामा नगरप्रमुख बासुदेब घिमिरेले बताए । तिलोत्तमाले ‘एक घर ः एक करेशाबारी ः पकेट क्षेत्रमा व्यवसायीक तरकारी’ भन्ने नारा तय गरेको छ । जस अनुसार वडा नं. १४ लाई तरकारी पकेट क्षेत्र घोषणा गर्ने र अन्य वडामा ‘एक घर एक करेशाबारी’ को नीति अवलम्बन गर्दै आर्गेनिक तरकारी उत्पादनमा विशेष अभियानका साथ लाग्ने नीति तथा कार्यक्रममा उल्लेख छ ।
एक वर्षभित्र आत्मनिर्भर नगरपालिका घोषणा गर्ने तयारी पनि तिलोत्तमाले गरेको छ । तिलोत्तमा १० को रोहिणी नदि उत्तर तर्फको क्षेत्रमा तिलोत्तमा उद्योग ग्राम सञ्चालन गर्न प्रक्रिया अघि बढाउने, तिलोत्तमाको प्रवेशद्वार योगीकुटी र कोटीहवामा बुद्ध मुर्तिसहितको प्रवेशद्वार निर्माण नगरभित्रका राजमार्ग र सहायक राजमार्गमा बुद्धमुर्ति राखिने योजना बनाइएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
