प्राकृतिक प्रकोपबाट यस वर्ष २५० को मृत्यु
काठमाडौं : वर्षायामसँगै देशका विभिन्न स्थानमा आएका बाढी पहिरोजस्ता प्राकृतिक प्रकोपबाट गएको साढे दुई महिनामा २ सय ५० जनाको मृत्यु भएको छ । गृह मन्त्रालयले अढाइ महिनामा २ सय ५० जनाको मृत्यु भएको जानकारी दिएको हो ।
गृहका अनुसार मंगलबारसम्म विभिन्न जिल्लामा बाढी पहिरोलगायत प्राकृतिक प्रकोपमा २ सय ५० जनाको मृत्यु भएको छ भने ५० जना बेपत्ता छन् । यस अवधिमा बाढी पहिरो र विपद्का ९ सय ३९ घटना भएका छन् । सो अवधिमा बाढी पहिरोजस्ता घट्नामा २ हजार १ सय ६ जना घाइते भएका छन् भने २ हजार ४ सय ८० घरपरिवार प्रभावित भएका छन् । बाढी पहिरोबाट ६३ करोड ५१ लाख ३५ हजार ६ सय ८२ रुपैयाँ बराबरको भौतिक क्षति भएको गृह मन्त्रालयले जनाएको छ ।
गृहका अनुसार देशका झापा, मोरङ, सोलुखुम्बु, खोटाङ, उदयपुर, सप्तरी, सिरहा, धनुषा, महोत्तरी, सर्लाही, पाल्पा, रूपन्देही र दाङ जिल्ला बाढी पहिरोको उच्च जोखिममा देखिएका छन् । रूपन्देही, कपिलवस्तु, बाँके, सिन्धुपाल्चोक, मकवानपुर, रौतहट, पर्सा, बारा, चितवन, गोर्खा, बर्दिया, जाजरकोट, डोल्पा, बझाङ, कैलाली, कञ्चनपुर पनि बाढी पहिरोको उच्च जोखिममा देखिएको गृहले जनाएको छ ।
गृह मन्त्रालयको विपद् व्यवस्थापन महाशाखा प्रमुख सहसचिव केदार न्यौपानेले विपद् जोखिम न्यूनीकरण कार्यक्रम सञ्चालन भइरहँदा पनि बाढी पहिरोजस्ता घट्नाबाट क्षति हुने क्रम बढ्न थालेको बताए । केही दिनअघि प्रधानमन्त्री केपी ओलीको अध्यक्षतामा सातै प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको उपस्थितिमा बसेको विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन राष्ट्रिय परिषद्को बैठकले बाढी पहिरोको जोखिम न्यून गर्न सबैखाले उपाय र रणनीति लागू गर्ने निर्णय गरेको थियो । यस पटक प्रिमनसुन अवधिमा नै १ सय ७५ को मृत्यु भइसकेको थियो । नेपालमा यस पटक मनसुन गत २५ जेठमा सुरु भएको हो । मनसुन सुरु भएपछिका १८ दिनमा बाढी पहिरोलगायत प्राकृतिक प्रकोपबाट ७५ जनाको मृत्यु भएको गृहले जनाएको छ ।
गृहका अनुसार विपद्बाट औसतमा बर्सेनि ९ सय जनाको मृत्यु हुने गरेको छ ।
विपद् व्यवस्थापन महाशाखा प्रमुख सहसचिव न्यौपानेले विपद् पछिको व्यवस्थापन प्रभावकारी भए पनि विपद्पूर्व अपनाउनु पर्ने सावधानी र उपाय प्रभावकारी हुन नसक्दा विपद्बाट मानवीय र भौतिक क्षति हुने क्रम बढ्दै गएको जानकारी दिए । विपद् व्यवस्थापन शाखाका उपसचिव शंकरहरि आचार्यले विपद् जोखिम न्यूनीकरणमा सबैले पर्याप्त तयारी नगर्दा बर्सेनि मानवीय र भौतिक क्षति बढेको बताए ।
गृहले हालै विपद् जोखिम न्यूनीकरण राष्ट्रिय रणनीति कार्ययोजना २०१८-२०३० लागू गरे पनि प्रभावकारी हुन सकेको छैन । गृहले एक वर्षअघि विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐन २०७४ जारी गरेको थियो तर विपद्को जोखिम घट्नुको साटो बढ्दै गएको छ ।
गृहको विपद् व्यवस्थापन महाशाखाका अनुसार गत २०७४ सालमा बाढी पहिरोलगायत विपद्बाट ५ सय ९७ जनाको मृत्यु भएको थियो भने २०७३ सालमा ४ सय ८३ जनाको, २०७२ सालमा ९ हजार २ सय ७९ जनाको, २०७१ सालमा ५ सय ३९ जनाको, २०७० सालमा ४ सय १७ जनाको, २०६९ सालमा ३ सय ९९ जनाको र २०६८ सालमा ५ सय १९ जनाको मृत्यु भएको थियो ।