सिरियाबारे अमेरिका-टर्की बार्ता
वासिङटन : अमेरिकाका विदेशमन्त्री माइक पोम्पेओ र टर्कीका विदेशमन्त्री मेभलत कावुसोग्लुबीच सिरियाका बारेमा टेलिफोन वार्ता भएको छ । अमेरिकी विदेशमन्त्री पोम्पेओ र कावुसोग्लुबीच सिरियामा जारी द्वन्द्वबारे छलफल हुनुका साथै सिरियामा शान्ति स्थापनाका लागि के गर्न सकिन्छ भन्ने बारेमा कुराकानी भएको थियो ।
सोमवार फोनवार्ता भएको अमेरिकी विदेशमन्त्रालयले जनाएको छ । उनीहरूबीच सिरियाली द्वन्द्वका साथै त्यहाँ अमेरिकी संलग्नताको विषयमा पनि छलफल भएको थियो ।
सिरियामा केही वर्षदेखि अमेरिकी सेना तैनाथ छ । अमेरिकी सेनालाई त्यहाँबाट फिर्ता गर्ने बारेमा पछिल्लो समयमा अमेरिका र अरू देशहरूबीच वार्ता भइरहेको छ । सिरियामा अमेरिकी सेनाको पक्षमा लड्दै गरेका कुर्दिस लडाकुको संरक्षण र त्यसका साथै सिरिया र टर्कीको सीमा क्षेत्रमा आईएस लडाकुको घुसपैठ तथा संलग्नताको विषयमा पनि कुराकानी भएको अमेरिकी विदेशमन्त्रालयले स्पष्ट पारेको छ ।
सिरियामा आईएसले कुर्दिस विद्रोहीलाई तारो बनाउने गरेका छन् । साथै त्यहाँको सत्तापक्षीय सेनाले पनि कुर्दिसका विरुद्ध आक्रमण गर्दै आएको छ । अमेरिकाले सिरियामा सेना पठाएर उनीहरूको समन्वयमा तथा टर्केली सेनासँग मिलेर काम गरिरहेको छ । ती कुर्दिस विद्रोहीहरूको पक्षमा अमेरिकी सेनाले काम गरेको सिरियाली राष्ट्रपति बसर अल असद पक्षले विरोध गर्ने गरेको छ ।
ती कुर्दिस विद्रोहीलाई टर्कीको सीमा क्षेत्रमा काम गर्न दिएको र त्यसको संरक्षण अमेरिकी सेनाले गरेकोमा टर्की र अमेरिकाको बीचमा पछिल्लो समयमा असमझदारी बढेको छ । त्यस विषयमा अमेरिकाले पछिल्लो समयमा सिरिया र टर्कीको सीमा क्षेत्रमा सुरक्षित क्षेत्र स्थापना गर्ने प्रस्ताव राखेको छ । दुवै देशको सीमा क्षेत्रको करिब ३२ किलोमिटर क्षेत्रलाई सुरक्षित क्षेत्रका रूपमा घोषणा गर्ने र त्यस क्षेत्रमा कुनै पनि किसिमको सैन्य गतिविधि हुन नदिने भनी यस्तो प्रस्ताव अमेरिकाले गरेको छ ।
यसरी अमेरिकाले गरेको प्रस्तावलाई टर्कीका राष्ट्रपति रिसेप तैयप एर्दाेगानले स्वीकार गरेका छन् । यद्यपि उनले त्यस क्षेत्रलाई आतंकवादीबाट पनि सुरक्षित राख्न सक्नुपर्ने तर्क राख्दै आएका छन् ।
सोमबारको फोनवार्ताका क्रममा उक्त क्षेत्र प्रस्तावअनुसार नै सुरक्षित हुनुपर्ने र त्यसलाई टर्कीको विरुद्धमा कुनै पनि हालतमा प्रयोग गर्न दिन नहुने प्रस्ताव टर्कीका राष्ट्रपति एर्दाेगानले गर्नुभएको बताइएको छ ।
सिरियामा विगत लामो समयदेखि द्वन्द्व जारी छ । उत्त, द्वन्द्वका कारण उत्पन्न असहज परिस्थितिको असर टर्कीलाई परेको भन्दै टर्कीले आफ्नो सीमा क्षेत्रको सुरक्षा व्यवस्थामा निकै कडाइ गर्ने गरेको छ । तर पछिल्लो समयमा सिरियामा भित्रिएको अमेरिकी सेनाले कुर्दिस विद्रोहीलाई साथमा लिएर सिरिया सरकारविरुद्ध काम गरेपछि आफ्नो देशको सीमा क्षेत्रमा सुरक्षा खतरा झन् बढ्दै गएको टर्कीको भनाइ छ ।
सिरियामा कैयौँ वर्षअघिदेखि जारी द्वन्द्वको समाधान शान्तिपूर्ण रूपमा गर्ने प्रयास भए पनि त्यो सम्भव हुन सकेको छैन । संयुक्त राष्ट्रसंघले थालेका विगतका शान्ति प्रयास सफल हुन सकेनन् ।
यहाँ विगत सात वर्षभन्दा लामो समयदेखि जारी हिंसाका क्रममा ४ लाख ३० हजारभन्दा बढी नागरिकको ज्यान गएको छ । लाखौँ नागरिक घाइते छन् भने लाखौँ व्यक्ति शरणार्थी हुन बाध्य छन् । सिन्ह्वा