ठूला दलमै महिलालाई उपेक्षा
राजविराज : प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि प्रमुख दलहरूले प्रत्यक्षतर्फको उम्मेदवारी दिँदा महिलालाई उपेक्षा गरेका छन्। जिल्ला निर्वाचन कार्यालय सप्तरीका अनुसार प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाका लागि महिलाको उम्मेदवारी १०.८० प्रतिशत मात्र छ।
त्यसमा पनि ठूला दलबाट महिलाको उम्मेदवारी शून्य छ। प्रतिनिधिसभाका लागि सप्तरीको ४ वटा निर्वाचन क्षेत्रमा प्रत्यक्षतर्फ साना दल र स्वतन्त्रबाट ५ महिलाको मात्र उम्मेदवारी परेको छ। जबकी प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि सप्तरी १ बाट २० जना २ बाट १६ जना ३ बाट १८ जना र ४ बाट १६ गरी ७० जनाको उम्मेदवारी छ।
नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले सप्तरी १ बाट टिकालक्ष्मी चौधरी, सप्तरी २ बाट नेपाल संघीय समाजवादी पार्टीले प्रमिलादेवी मण्डल, नेपाली जनता दलले चन्द्रकुमारी देव र पिछडा वर्ग निषाद दलित जनजाती पार्टीले सुमित्रा मण्डललाई प्रतिनिधिसभाको उम्मेदवार बनाएको छ। ती चारवटै दलबाट १÷१ जना मात्र उम्मेदवार छन् । प्रतिनिधिसभाका लागि सप्तरी ४ बाट माधुरीकुमारी साहले स्वतन्त्रबाट उम्मेदवारी दिएकी छन्।
आठवटा प्रदेशसभाका लागि प्रत्यक्षतर्फ १०६ जना उम्मेदवार रहेकोमा साना दल र स्वतन्त्रबाट १४ जनाको मात्र उम्मेदवारी परेको छ। सबैभन्दा बढी नेमकिपाबाट ३ महिला प्रदेशसभा सदस्यका लागि उम्मेदवार बनेका छन्। सप्तरीको १ (क) बाट महावतीदेवी मलाहा, १ (ख) बाट सुनिताकुमारी मलाह र २ (क) बाट बिणादेवी यादवको उम्मेदवारी छ । नेमकिपाले सप्तरी ४ बाहेक सप्तरीको १, २ र ३ मा प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाका ९ वटा पदमा, नेकपाले सप्तरीको १ (क) बाट शशीकलाकुमारी चौधरी र ३ (क) बाट गिरिजाकुमारी चौधरीलाई प्रदेशसभा सदस्यको उम्मेदवार बनाएको छ। नेपाली कांग्रेस बीपीले सप्तरी २ (ख) बाट प्रतिमाकुमारी देवलाई र सोबाहेक प्रतिनिधिसभा २, प्रदेशसभा २ (क) र (ख) तथा प्रदेशसभा ४ को (क) र (ख) मा बनाइएका उम्मेदवार पुरुष छन्। राप्रपा र राप्रपा नेपालले सप्तरीको ३ (ख) बाट मात्र महिला उम्मेदवार बनाएका छन्। राप्रपाले ऐलिना आचार्य र राप्रपा नेपालले डोमनी देवीलाई उम्मेदवार बनाएको हो। यी दुवै पार्टीले मात्र सप्तरीको सबै १२ पदमा उम्मेदवारी दिएको छ।
स्वतन्त्रबाट प्रतिनिधिसभाका लागि सप्तरी ४ बाट साह र प्रदेशसभाका लागि ६ जनाको उम्मेदवारी रहेको छ। सप्तरी २ (क) बाट चन्द्रकला सिंह र पुनिताकुमारी ठाकुर, सप्तरी २ (ख) बाट सकुन्तलादेवी यादव र रिंकुदेवी यादव तथा सप्तरी ४ (क) बाट चिन्तादेवी सिंह र ४ (ख) बाट ललितादेवी लताको उम्मेदवारी कायम छ। स्वतन्त्रबाट मनोनयन गरेका ६४ जनाको उम्मेदवारी कायम छ। जसमा प्रतिनिधिसभाका लागि २७ जना छन्।
सप्तरीको प्रतिनिधिसभाको ४ र प्रदेशसभाको ८ पदका लागि ११ जनाको उम्मेदवारी दिने जनमत पार्टी, ८ पदका लागि उम्मेदवारी दिने कांग्रेस र जसपाबाट समेत महिलाको उम्मेदवारी परेको छैन। सप्तरीमा ५ पदका लागि उम्मेदवारी दिने लोसपा र ४ पदका लागि उम्मेदवारी दिने नेकपा (एमाले)ले पनि महिला उम्मेदवार बनाएका छैनन्। यस्तै ४ पदका लागि उम्मेदवारी दिने राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, हाम्रो नेपाली पार्टी, ३ पदमा उम्मेदवारी दिने बहुजन शक्ति पार्टी, २ पदमा उम्मेदवारी दिने माओवादी केन्द्र र नेपाल सद्भावना पार्टीबाट पनि महिला उम्मेदवार छैनन्। संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्च, नेपाल आमा पार्टी, एकीकृत समाजवादी पार्टी, मंगोल नेसनल अर्गनाइजेसन, बहुजन एकता पार्टी, जनता प्रगतिशील पार्टी, नेपाल लोकतान्त्रिक पार्टीले १÷१ पदका लागि दिएको उम्मेदवार सबै पुरुष नै छन्।
देशभरी भने प्रमुख दल एमालेले आफूले उम्मेदवारी दिएको १४४ क्षेत्रबाट ११ जना महिलालाई प्रतिनिधिसभा सदस्यको उम्मेदवार बनाएको छ। माओवादी केन्द्रले ७ जनालाई टिकट दिँदा कांग्रेसले ५ र एकीकृत समाजवादीले १ जनालाई मात्रै प्रतिनिधिसभा सदस्यको उम्मेदवार बनाएको छ। जसपा र लोसपाले देशभरी नै कुनै पनि महिलालाई प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्ष उम्मेदवार बनाएका छैनन्।