पहिरोले पोखराको खानेपानी धरापमा

पोखराः मर्दी खोलाबाट पोखरासम्म ल्याइएको पाइप टुटेपछि पोखरामा पानीको अभाव सुरु भएको छ । खानेपानी संस्थानले निर्माण गर्न लगाएको सपोर्टवाल ठेकेदारले बेलैमा नसक्दा पाइप भाँच्चिएको हो ।

मर्दी मुहानदेखि केही तल सेती नदी र मर्दी खोला दोभान नजिकै खानेपानीको पाइप मंगलबारको बाढीले भाँचेको छ । पाइप जोगाउन उचित प्रबन्ध नगरिएकाले सधैं जोखिम भएपछि संस्थानले सपोर्टवाल निर्माण थालेको थियो ।

बाढी छेक्ने सिमेन्टेड पर्खाल बर्खा लाग्नुअघि नै सकिनुपर्नेमा काम बाँकी नै छ । यही बेला आएको बाढीले ग्याबिन वालमा भत्काउँदै पाइप भाँचेको हो ।
बाढीले पानी ल्याउने १६ र २० इन्च दुइटामध्ये २० इन्चको पाइप भाँच्चिएको छ । अर्काे पनि उत्तिकै धरापमा छ । कतिबेला भाँच्चिने हो भन्ने स्थितिमा छ ।

एउटा पाइप भाँच्चिएरपछि पोखरामा पानीको आपूर्ति आधा कम भएको संस्थानको पोखरा कार्यालय प्रमुख निरण महर्जनले जानकारी दिए । उनका अनुसार संस्थानले अहिले पोखरामा दैनिक साढे ४ करोड लिटर पानी आपूर्ति गरिरहेको छ । त्यो पानीका उपभोक्ता ४ लाख छन् ।

संस्थानले पाइप जोगाउने पर्खाल निर्माण गर्न आह्वान गरेको ठेक्का स्वीकारेर फेवा र मनोज कन्स्ट्रक्सन प्रालिे संयुक्त रुपमा काम सुरु गरेका हुन् ।

‘सक्नुपर्ने काम बेलामा नसकेकाले ठेकेदारकै कमजोरीका कारण पाइप भाँच्चियो’, संस्थान प्रमुख महर्जनले अन्नपूर्णसँग भने । बर्खा लाग्छ र सेती नदीमा पानी बढ्छ भन्ने सामान्य कुरा ख्याल नगरी ठेकेदार कम्पनीले बेलामा काम नसकेको महर्जनले सुनाए । त्यसका लागि कारबाहीको प्रक्रिया अगाडि बढाउने पनि उनले बताए ।

पोखराको खानेपानी आपूर्ति नियमित गर्न अब १५ दिन लाग्ने अनुमान संस्थानले गरेको छ । ‘मर्मतका लागि कम्पनीहरुसँग कोटेसन मागेका छौं’, महर्जनले भने, ‘छनोट गरेर मर्मत गर्दा त्यति दिन त पक्कै लाग्ला ।’

अहिले डीआई पाइपबाट पानी ल्याइएको छ । मर्मत गरेर जडान गर्दा भने अब स्टीलको पाइप राखिन लागेको जानकारी संस्थानका इन्जिनियर दिनेश्वर यादवले दिए । ‘डीआईको जडान केही कमजोर पनि हुन्छ, त्यसैले सधैं टुट्ने ठाउँमा स्टीलै प्रयोग गर्ने हो’, उनले भने ।

पोखरामा आपूर्ति हुनेमध्ये ९० प्रतिशत पानीको स्रोत मर्दीखोला नै हो । त्यही खोलाबाट ल्याएको पाइप धरापमा हुँदा पूरै पोखरेली काकाकुल हुनुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ ।

६९ सालको वैशाख १९ गते सेती नदीमा आएको बाढीले पनि त्यही ठाउँमा पाइप बगाएको थियो । त्यसपछि पनि बर्सेनि खानेपानी संस्थानले त्यहाँ पाइप मर्मत सम्भार गरिरहनुपरेको छ । मर्मतका लागि पानीमा संस्थानले लाखौं पैसा बगाउँदै आएको छ । जिल्ला विकास समितिले ढुंगा, बालुवा र गिटी निकाल्न दिने ठेक्का पनि संस्थानको टाउको दुखाइ बन्ने गरेको छ । पाइप अड्याएका ग्याबिन वालका ढुंगा पनि खानी ठेकेदारका मजदुरले निकाल्दिने गरेका छन् ।

‘त्यसैले खति र खर्च हुँदै आएको छ’, इन्जिनियर यादवले भने । त्यसमाथि यस वर्ष जिविसले पानीको मुहानबाटै बालुवा निकाल्ने ठेक्का आह्वान गरेको छ । यद्यपि पोखरेलीहरुको विरोधका कारण जिविसले ठेक्का अगाडि बढाएको थिएन । पुनरावेदन अदालत पोखराले पनि उक्त ठेक्का प्रक्रिया अगाडि नबढाउन अन्तरिम आदेश दिइसकेको छ ।