सी र मोदीसँग प्रचण्डले भनेः नेपाल-भारत-चीन त्रिदेशीय रणनीतिक साझेदारी गरौँ

काठमाडौं: प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल, भारत र चीनबीच त्रिदेशीय रणनीतिक साझेदारी गर्न प्रस्ताव गरेका छन्। चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङ र भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग शनिबार भारतको गोवामा भएको संयुक्त अनौपचारिक भेटमा प्रधानमन्त्री दाहालले यस्तो प्रस्ताव राखेका हुन् ।

दाहालको प्रस्तावमा सी र मोदीले सहमति जनाएको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले दाबी गरेको छ । त्यहाँ भएको ब्रिक्स शिखर सम्मेलनको साइडलाइनमा प्रधानमन्त्री दाहाल, चिनियाँ राष्ट्रपति सी र मोदीबीच २० मिनेट अनौपचारिक कुराकानी भएको हो । यद्यपी दाहाल र सीका बीचमा शनिबार साँझ नै दुवै देशका उच्चस्तरीय प्रतिनिधीमण्डल सहित औपचारिक भेटवार्ता भइसकेको थियो ।

प्रतिनिधीमण्डलस्तरको कुराकानी सकेर होटलको बैठक कक्षबाट बाहिरिएका प्रधानमन्त्री दाहाल त्यसलगत्तै होटलको ‘वेटिङ्’ रुममा पत्नी सीता र पुत्र प्रकाशसहित बसिरहेका थिए । त्यसैबखत चिनियाँ राष्ट्रपति अचानक एक्लै दाहाल संग भेट्न आइपुगेका थिए ।
प्रधानमन्त्री दाहाल र सिबीच १५ मिनेट अनौपचारिक रुपमा एकल भेट समेत भएको थियो । सि र दाहालबीच होटलको ‘वेटिङ् रुम’ मा कुराकानी भइरहेका बखत भारतीय प्रधानमन्त्री पनि प्रवेश गरेपछि तिन देशका नेताबीच अप्रत्यासित रुपमा अनौपचारिक कुराकानी भएको थियो ।

दाहाल, सी र मोदीबीचको भेटघाट अप्रत्याशित थियो । दाहाल, सि र मोदी एकै होटलको फ्ल्याटमा बसेका थिए । जसका कारण उनीहरुबीच अनौपचारिक भेट सम्भव भएको थियो । प्रधानमन्त्री, चिनियाँ राष्ट्रपति र भारतीय प्रधानमन्त्रीबीच अप्रत्यासित रुपमा सामूहिक भेटतार्वा भएको परराष्ट्रमन्त्री डा. प्रकाश शरण महतले बताएका छन् । ‘मैले पनि यो भेटबारे पछि मात्रै थाहा पाएको हुँ । अनौपचारिक भेट गर्ने पूर्वनिर्धारित कार्यक्रम थिएन’ उनले भने ।

अनौपचारिक कुराकानीमा दाहालले आफूले पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा नै नेपाल, भारत र चीनबीच त्रिदेशीय रणनीतिक साझेदारीको आवश्यकतामा जोड दिइसकेको स्मरण गराएका थिए ।

‘हामी विशाल छिमेकी भारत र चीनको बीचमा छौँ । हामी दुई देशबीच गतिशिल पुल बनेर लाभ उठाउन चाहन्छौँ । मैले भेटमा रणनीतिक साझेदारीबारे महत्वका साथ कुरा राखेँ । भारतका प्रधानमन्त्री र चिनियाँ राष्ट्रपतिले मेरो प्रस्ताव महत्वपूर्ण रहेको बताउनुभयो । हामी यसमा सहमत छौँ पनि भन्नुभयो’ प्रधानमन्त्री दाहाललाई उदृत गर्दै सचिवालयले भनेको छ ।

सो क्रममा दाहालले बुद्द, पशुपति र जानकीले नेपाल, भारत र चीनलाई जोडेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्रीले नेपालले भारत र चीनबीच सुमधुर संबन्ध बनाउन पुलको काम गर्नसक्ने बताएका थिए ।

‘प्रधानमन्त्रीले नेपालले आफ्नै मौलिक आयाम सहित विकासको लक्ष्य पछ्यारहेको भन्दै त्यसका लागि दुवै छिमेकीसंग सन्तुलित, मैत्रीपूर्ण र रणनीतिक संबन्ध स्थापित गर्न चाहेको बताउनुभयो’ सचिवालयले भनेको छ ।

सो अवसरमा चिनियाँ राष्ट्रपतिले देशको भूगोल सानो र ठूलो हुनुले निर्णायक अर्थ नराख्ने बताउँदै भारत र चीनबीच नेपालले पुलको काम गर्नसक्ने बताए । नेपालले चीन र भारतसंग रणनीतिक साझेदारी गर्न राखेको प्रस्तावलाई चीनले महत्वका साथ लिएको र चीन त्यसमा सकारात्मक रहेको सिले भेटमा बताएका थिए । ‘सिले चीन र भारतबीचको संबन्ध समदुरीमा राख्न नेपालले खेलेको भूमिकाको प्रशंशा गर्दै आगामी दिनमा तिन देशको संबन्ध मजबुत हुने विश्वास ब्यक्त गर्नुभयो’ प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले भनेको छ ।

भेटमा भारतीय प्रधानमन्त्रीले चिनियाँ राष्ट्रपतिको गाउंका दार्शनिक हान सुयान आफ्नो गाउँ गुजरात आएर चीनको ऐतिहासिक बिशेषताको प्रचार गरेको तथा चीन फर्केपछि गुजरातको संस्कृतिक र रहनसहनबारे चीनमा प्रचार भएको स्मरण गराएका थिए । ‘मोदीले नेपाल, भारत र चीनबीच भौगोलिक, सांस्कृतिक र भावनात्मक मित्रता रहेको बताउनुभयो’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।