२६ वर्षपछि मिल्यो रुकुमको सीमा विवाद
रुकुम : तत्कालीन शोभा र साँख गाविसको सिमानाको बारेमा २०५० सालदेखि विवाद हुँदै आएको थियो । यी दुवै गाविसहरु सिंगो रुकुम हुँदा एउटै जिल्लामा थिए । तर संघीय संरचनाअनुसार सिंगो रुकुम टुक्रिएर दुई जिल्लामा विभाजन भएपछि सीमा विवाद थप चर्कँदै गयो । रुकुम (पूर्व) र रुकुम पश्चिमको जिल्ला मात्रै विभाजन भएनन् यहाँका यी दुई जिल्लाका प्रदेशसमेत फरक भएका थिए । त्यसपछि जटिल बन्दै गएको सीमा विवाद अब सधैंका लागि समाधान भएको छ ।
रुकुम (पूर्व)को सिस्ने गाउँपालिका–६ खोपिचार र रुकुम पश्चिमको मुसिकोट नगरपालिका–८ घोरखानीमा दुई जिल्लाको सिमाना छ । उक्त क्षेत्रमा रहेको जङ्गल दुवै जिल्लाका स्थानीयले आ–आफ्नो दावी गर्दै आएका थिए । सिंगो रुकुम हुँदा आफुहरूले नै भोचलन गर्दै आएकाले घोरखानी जङ्गल आफूहरुको भएको मुसिकोट नगरपालिकावासीको दावि थियो । जङ्गल आफ्नो भू–भाग रहेको सिस्ने गाउँपालिकावासीको भनाइ थियो ।
यही विवादका कारण दुबै जिल्लाका स्थानीय तहले एकअर्कालाई सीमा मिचेको आरोप लगाउँदै आएका थिए । उक्त सीमा दुईसय मिटरसम्म मिचेको दुबै जिल्लाका स्थानीयले दाबी गरेका छन् । सीमा विवादकै कारण दुबै जिल्लाले राखेका 'सीमा आरम्भ' र 'सीमा समाप्त' लेखिएको होर्डिङ बोर्डसमेत फालाफाल गरिएको थियो ।
उक्त विवाद समाधान गर्नको लागि संवाद समूह ५ नम्बर प्रदेश सचिवालय अन्तर्गत रुकुम पूर्वले सहजीकरण गरिरहेको थियो । विभिन्न चरणमा भएका छलफलबाट दुवै पक्ष सिमानामा देखिएको समस्या समाधान गर्न सहमत भएको संवाद समूहका सदस्य यज्ञप्रकाश मल्लले जानकारी दिए । दुवै जिल्लाका जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख, स्थानीय तहका प्रमुख र प्रदेश सांसदको उपस्थितिमा भएको छलफलबाट उक्त समस्याको समाधान भएको थियो ।
छलफलमा अहिले विवाद हुँदै आएको सिमानाको बिच भागमा नयाँ सिमाना निर्धाण गरिएको रुकुम पूर्व जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख जगेन्द्रबहादुर ओलीले जानकारी दिए । उनका अनुसार दुवै पक्षले दावी गर्दै आएको ठाउँबाट मध्यभागलाई नै दुई जिल्लाको सीमा तोकिने भएको छ । त्यसको लागि दुवै जिल्लामा रहेका नापी कार्यालयबाट प्राविधिकहरु खटिएर आइतबारसम्मा उक्त सिमानाको टुंगो लगाउने भएका छन् ।
घोरखानी र खोपिचार खोलामा सिमाको विवाद थियो । सोही विवादका कारण स्थानीय सरकारले राखेका होर्डिङबोर्डसमेत हटाइएको थियो । यो सीमा विवाद पुरानो भए पनि जिल्ला टुक्रिएर थप बल्झिएको सिस्ने गाउँपालिका अध्यक्ष कुमारी बरालले बताइन् । अब दीर्घकालीन रूपमा समाधान भएको उनको भनाइ छ ।