राप्तीले सडक काट्न थालेपछि स्थानीय त्रसित
होलिया (बाँके): राप्ती नदीले निर्माणाधीन तटबन्ध भत्काएर सडक कटान गर्न थालेपछि स्थानीय बासिन्दा त्रसित भएका छन् । होलिया ७ प्रिपहवास्थित सडक नदीले धमाधाम काटिरहेको छ । निर्माणाधीन तटबन्धसमेत भत्काइरहेको छ ।
राप्ती नदी उक्त सडक भत्काएर गाउँ पसेमा होलियाका टेपरी, छिटैपुरुवा र पिप्रहवामा सयौं परिवार जोखिममा पर्नेछन् । राप्तीमा बाढी आई सडक कटान गर्न थालेपछि स्थानीय बासिन्दा तीन दिनदेखि जाग्राम बसेका छन् ।
‘बाढी आउन थाल्यो । अब रातभर सुत्न पाइँदैन’, झंग्रु लोनियाले भने, ‘तटबन्ध नै भत्काएर सडक काट्न थालिसक्यो । नदी कुन बेला पस्ने हो, ठेगान छैन ।’
उनले वर्षा हुन थालेपछि नै होलियाका बासिन्दाले राम्रोसँग सुत्न नपाउने गरेको बताए । ‘कतिखेर गाउँमा बाढी बस्छ भनी कुरेर बस्नुपर्छ । राति नै ठूलो पानी आयो भने त बाढी गाउँ पस्छ । त्यसैको डरले रातभर सुत्न पाइँदैन । अहिले तटबन्ध नै भत्काउन थालिसक्यो’, झंग्रुले भने ।
होलिया ७ पिप्रहवाका प्रह्लाद धोबीले नदी सडक कटान गर्न थालेपछि सुत्न नै नपाएको बताए । ‘कहाँ सुत्नु ? कुन बेला सडक भत्काएर गाउँ पस्ने हो, बालबच्चा त बचाउनुपर्यो नि’, धोबीले भने ।
होलिया ५ टेपरीका रामकुमार बाहुनले नदीमा पानी बढ्न थालेपछि घरमा आलोपालो गरेका सुत्ने गरेको बताए । ‘कतिखेर बाढ, आउँछ, ठेगान नै हुँदैन । त्यसैले हामी त घरमा आलोपालो गरेर सुत्छौं’, रामकुमारले भने । उनले नदीमा बाढी आएर कटान गर्न थालिसकेको बताउँदै भने, ‘जमिन कटान गर्न थालिसक्यो । बढ्दै गयो भने गाउँमै पस्न सक्छ । बाढी गाउँमा पस्यो भने भाग्नुको विकल्प छैन ।’
गाईबस्तु चराउन आएका ग्वालासमेत राप्तीमा बाढी आएका कारण वारिको वारि, पारिको पारि भएका छन् । राप्ती नदीले विगत वर्षका बाढीमा होलियाका ६ वटा गाउँ बगाइसकेको छ । वडा नं १ कुडुवा, वडा नं २ चौफेरी, वडा नं ३ कृषि चौफेरी, वडा नं ४ होलिया गाउँ, वडा नं टेपरी र वडा नं ६ छिटैपुरुवा बगाइसकेको छ ।
बाढीले बगाएर विस्थापित भएकाहरू कोही बेतहनीस्थित झोरा जंगलमा बस्दै आएका छन् भने कोही आफन्तको शरणमा छन् । कतिपय भने नेपाल नै छोडेर भारतीय भूमिमा बस्न बाध्य छन् । भारतले बनाएको लक्ष्मणपुर बाँध र कलकलवा तटबन्धका कारण बर्सेनि बाँकेका ७ वटा गाविस डुबानमा पर्दै आएका छन् । फत्तेपुर, होलिया, बनकट्टी, बेतहनी, गंगापुर, मटैया, कम्दीलगायत गाविस बर्सेनि डुब्ने गरेका छन् ।
यस वर्ष भारतले एकतर्फी बनाएको सडक नामको पक्की बाँधले नेपालगन्ज नगरपालिकासहित आधा बाँके नै जोखिममा परेको छ । सडक कटानस्थलमा प्रमुख जिल्ला अधिकारी रविलाल पन्थ, प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक टेकप्रसाद राईसहितको टोलीले निरीक्षण गरेको छ । कटान स्थलको मर्मतसम्भारका लागि ठेकेदारलाई निर्देशन पनि दिएका छन् ।
उच्च सतर्क अवस्था
पूर्वसूचना प्रणालीबाट बाढी आएको सूचना आउनेबित्तिकै उच्च सतर्क अवस्था रहेको स्थानीय प्रशासनले जनाएको छ । प्रजिअ रविलाल पन्थले स्थानीय प्रशासन उच्च सतर्कताका साथ पूर्वतयारी अवस्थामा रहेको दाबी गरे । ‘पूर्वसूचना प्रणालीबाट खबर आउनेबितिकै साइरन बजाएर सुरक्षित स्थानमा जाने अभ्यास भइरहेको छ । उद्धारका लागि जनशक्ति तयार छ । सुरक्षा निकाय उच्च सतर्क अवस्थामा छ’, प्रजिअ पन्थले भने । पूर्वसूचनाका लागि बाँकेको कुसुममा पानीको सतह मापन गर्ने टेलिमेट्री राखिएको छ । बाढी खतराको रेखाबाट माथि जाने अवस्थामा आउनेबित्तिकै जोखिम क्षेत्रमा खबर गर्ने गरिएको छ ।
रेडक्रसलगायत संघसंस्थाले पूर्वतयारीको तालिम दिने काम गरिरहेको जानकारी उनले दिए । प्रजिअ पन्थले राप्ती नदीपारिको क्षेत्रका लागि ३५० परिवारको खाद्यान्न त्रिपाल गंगापुरमा लगेर राखिसकेको जानकारी दिए ।
डुबेर एकको मृत्यु
बाँकेको बेलभार ४ का १६ वर्षीय तपेन्द्रसिंह शिखको डुबेर मृत्यु भएको छ । स्थानीय नालामा बाढी आएपछि पौडी खेल्न गएका सिंहको डुबेर मृत्यु भएको जानकारी बाँकेका प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक टेकप्रसाद राईले दिए । बिहीबार डुबेका सिंहको शव शुक्रबार भेटिएको छ ।