घर बनाउने आस थियो, ज्यान गुम्यो

धादिङबेसीः सत्यदेवी गाविस-३ का भूकम्पपीडित लीलाबहादुर तामाङ एक साताअघि सरकारले घर बनाउन दिएको अनुदानको पहिलो किस्ता ५० हजार रुपैयाँ लिन सदरमुकाम धादिङबेसी आएका थिए । गाउँमै शिविर गएका बेला अनुदान सम्झौता गरेका तामाङले गाविसले सूचना दिएबमोजिम सदरमुकाम गएर यती डेभलपमेन्ट बैंकबाट ५० हजार रुपैयाँ बुझे ।

लीलाबहादुरको परिवार घर भत्केको १६ महिना नाघिसक्दा पनि अस्थायी टहरोमै थियो तर यति ठूलो भूकम्पमा ज्यान बचेकोमा आफूलाई भाग्यमानी नै सम्झन्थ्यो ।

पैसा बुझेपछि घर बनाएर परिवारलाई त्यहीं सार्ने योजना बनाउँदै उनी गाउँ फर्कंदै थिए तर उनी चढेको बस मंगलबार धादिङको मार्पाक-६, लपाङफेदीबाट खसेर आँखुनदीमा पुग्यो । उनको ज्यान त्यहीं गुम्यो । लीलाबहादुरसँगै गत वर्षको विनाशकारी भूकम्पबाट बाँचेका अन्य १८ जनाले पनि ज्यान गुमाए ।

नयाँ घर बनाउने सपना बुनेर सदरमुकाम झरेका लीलाबहादुरसँगै सत्यदेवीबाटै अनुदानको पहिलो किस्ता लिन आएका ६ जनाले दुर्घटनामा ज्यान गुमाए । लीलाबहादुरकी कान्छी छोरी मन श्री तामाङले भावुक हुँदै भनिन्, ‘पैसा लिन लागि सदरमुकाम जान्छु भनेर घरबाट हिँड्नुभएको बुवा कहिल्यै फर्केर नआउने गरी जानुभयो । घरमा आमा पनि बिरामी हुनुहुन्छ, काजक्रिया गर्न पर्‍यो, नयाँ घर बनाएर बस्ने त त्यस्तै भयो, बुबालाई समेत गुमायौं ।'

दुर्घटनामा छोरो गुमाएको खबरले सर्ची तामाङ दुःखी छिन् । ‘एउटैमात्रै छोरो थियो, बैंकबाट पैसा निकालेर घर बनाएर बस्ने भनेको थियो । बिरामी बुवा लिन गएका बेला आफंै दुर्घटनामा परेर बित्यो,' सर्चीले रुँदै भनिन्, ‘ श्रीमान् पनि दमको बिरामी हुनुहन्छ, हामी अझैसम्म त्रिपालमै बसिरहेका छौं । छोरो पनि गयो अब म एक्लैले कसरी घर बनाउने ? '

दुर्घटनामा परेर एकै गाउँका चारजनाको मृत्यु भएपछि सत्यदेवी- २ अहिले शोकमा डुबेको छ । सत्यदेवीका आयुसबहादुर तामाङले भने, ‘भूकम्प गएपछि यहाँका सबैजना त्रिपाल र टहरामा छने । भूकम्पमा परेर मुस्किलले ज्यान जोगाएर बाँचेकाहरू त्यही भूकम्पको अनुदान लिन जाँदा दुर्घटनामा परेर मर्नुपर्‍यो ।'

दुर्घटनामा मृत्यु भएकाहरू सबैको शव आफन्त र परिवारलाई जिम्मा लगाइएको छ । बाटोको कठिनाइका कारण घटनास्थलमै पुगेर प्रहरीले मुचुल्का बनाएको र डाक्टरलाई पनि घटनास्थलमै लगेर पोस्टमार्टम गरिएपश्चात् आफन्तलाई शव जिम्मा लगाइएको जिल्ला प्रहरी प्रमुख एसपी शरदकुमार खत्रीले बताए । मृतकहरूको परम्पराअनुसार गाउँमै अन्त्येष्टि गरिएको छ ।

गाउँमै पुगेर अनुदान सम्झौता गरे पनि बैंकले सेवा नदिएपछि उत्तरी धादिङका गाउँले सदरमुकाम झर्न बाध्य हुन्छन् । उनीहरूलाई पैसा लिन सदरमुकाम आउनैमात्र १० हजार रुपैयाँभन्दा बढी खर्च हुने गरेको छ ।

दुर्घटनामा सत्यदेवीबाट अनुदानको रकम लिन आएका ६ र रीका चारजनाले ज्यान गुमाएका छन् । मुक्तिनाथ विकास बैंक धादिङबेसीमा पैसा लिन पालो पर्खिरहेका री-७ ताजिम्राङका डेन्डुप तामाङले भने, ‘री-८ को मानबहादुर तामाङको पैसा लिने पालो हाम्रोभन्दा अघि थियो, सदरमुकाममा तीन दिन आफन्तकहाँ बसेपछि बल्ल पालो आएको थियो । सोमबार पैसा बुझेर मंगलबार गाउँ गएका उनी दुर्घटनामा परेको सुनेर साह्रै नमज्जा लागेको छ ।'

यस्तै सेर्तुङ गाविस-९ हिन्दुङका लारुप तामाङले पनि अनुदान लिन बुवालाई बोलाउन गाउँ जाँदै गर्दा ज्यानै गुमाए । अनपढ आमालाई लिएर सदरमुकाममा पैसा लिन आएका लारुप पैसा लिन बुबा नै चाहिने भएपछि दमका बिरामी बुबालाई लिन सेर्तुङ जाँदै गर्दा दुर्घटनामा परे ।

लारुपका छिमेकी जितमान तामाङले भने, ‘घर नाप्न पुगेको इन्जिनियरले लारुपको आमाको नाममा निस्सा दिएछ, लाभग्राहीको सूचीमा बुबाको नाम आएछ । निस्साअनुसार आमाले सम्झौता गरेको भए पनि पैसा लिन बुवा अनिवार्य चाहिने भएपछि गाउँ फर्किंदै गर्दा ऊ दुर्घटनामा परेको रहेछ ।'