सुरक्षित मोटरसाइकल चलाउने उपाय
काठमाडौं : युवामाझ मोटरसाइकल मोह अधिक छ । मोटरसाइकलमा हुइँकिनुलाई युवाले सोख र शानको रुपमा लिने गर्छन् । दुईपांग्रे सवारीले सजिलै ट्राफिक जाम छिचोल्न सकिने भएकाले युवाको रोजाइमा मोटरसाइकल पर्ने गरेको छ । मोटरसाइकल खतराको सवारी पनि हो । त्यसैले मोटरसाइकल चलाउँदा सुरक्षाको मामलामा सम्झौता गर्न हुँदैन । मोटरसाइकल चलाउन केही कुरामा विशेष ध्यान दिनु आवश्यक हुन्छ । मोटरसाइकल चलाउँदा विभिन्न कुरामा ध्यान दिन सकेनौ भने दुर्घटना हुने खतरा पनि रहन्छ ।
सर्टिफाइड हेलमेट प्रयोग गर्ने
हेलमेट मोटरसाइकल चालकको सुरक्षा कबज हो । सडक दुर्घटनामा अधिकतम व्यक्तिको मुत्यू टाउकोमा लाग्ने चोटमा हुनेगर्छ । हेलमेट खरिद गर्दा सर्टिफाइड कम्पनी रोज्नु पर्छ । सस्तो मूल्य भन्दैमा सर्टिफाइड नभएको कम्पनीको हेल्मेट किन्नु हुदैन । टाउकोमा सजिलै गरि अट्ने र बलियो सामाग्रीबाट निर्मित हेलमेट रोज्नु पर्छ । टाउकोमा अडिएर बस्ने भएकाले सडक दुर्घटनामा हेलमेट टाउकोबाट उछिटिदैन र बलियो समाग्रीबाट बनेको हेलमेट फुट्ने सम्भावना कम हुन्छ । दुर्घटनाको बखत टाउँकोमा लाग्ने चोटबाट बच्न सकियोस् ।
दुवै ब्रेक लगाउन सिक्ने
सवारी नियन्त्रण गर्नका लागि ब्रेकको महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । नयाँ मोटरसाइकलमा प्राय डिस्क ब्रेक र पुराना मोटरसाइकलमा ड्रम ब्रेकको प्रयोग गरिएको हुन्छ । तिब्र गतिमा कुदिरहेको मोटरसाइकल एक्कासी नियन्त्रण गर्दा अगाडीको ब्रेकको ७० प्रतिशत र पछाडीको ब्रेकले ३० प्रतिशत योगदान हुने प्राविधिकहरु बताउँछन् । सुरक्षीत तरिकाले मोटरसाइकल चालउने व्यक्तिले अगाडि र पछाडी दुवै ब्रेकको संयोजन गर्न जान्नुपर्छ । अगाडिको ब्रेक मात्रै प्रयोग गरेर मोटरसाइकल रोक्न खोज्दा अघिल्लो पाङग्रामा उच्च दवाव पर्ने भएकाले अनियन्त्रीत हुने सम्भावना प्रवल रहन्छ । पछिल्लो भागको ब्रेक प्रयोगगर्दा मोटरसाइकल निक्षित ठाउँमा नरोकिन सक्छ र दुर्घटना निम्तिने खतरा हुन्छ । मोटरसाइकललाई सुरक्षा रोक्नका लागि दुवै ब्रेकको प्रयोगको गर्न आवश्यक रहन्छ ।
गतिमा ध्यान दिने
तिब्र गति नै मोटरसाइकल दुर्घटनाको प्रमुख हो । चालकले सधै आफ्नो गतिलाई ध्यानमा राखेर मोटरसाइकल चलाउनु पर्छ । तिब्रगतिमा मोटरसाइकल चलाउँदा सानो गल्तिले पनि ठूलो क्षति निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले सडक र त्यहाँ गुड्ने सवारीको अवस्था अनुसार मोटरसाइकलको गति नियन्त्रण गर्नुपर्छ ।
सुरक्षित दूरीमा चलाउने
अगाडि र पछाडिको गाडीबीच सुरक्षीत दुरी बनाएर मोटरसाइकल चलाउँनु पर्छ । अगाडिको गाडीले आकास्मिक ब्रेक लगाएमा मोटरसाइकलाई नियन्त्रण गर्न प्रयाप्त समय मिल्छ, यसबाट सवारी ठोकिने सम्भावना कम गर्न सकिन्छ हुन्छ । साथै ट्राफिक जामको समयमा आसपासको स्थितिमा पनि आँखा लगाउनु पर्छ । सकभर अन्य सवारीको नजिक जाने प्रयास गर्नु हुँदैन ।
सिग्नलको सही प्रयोग गर्ने
मोटरसाइकल मोडनु वा रोक्नु पूर्व अन्य सवारीलाई त्यसको सूचना दिनुपर्छ । लेनमा मोटरसाइकलको दिशा अचानक परिवर्तन गर्दा वा घुमाउरो सडकमा इन्किेटर वा हातको प्रयोग गर्न पर्छ । यसो गर्दा अन्य सवारीले चालकको अघिल्लो कदमको बारेमा जानकारी पाउँने छन्।
ध्यानबाट भट्किनु हुन्न
घुमाउरो मोडमा दुर्घटना हुने सम्भावना अधिक रहन्छ र त्यस्तो स्थानमा ओवरटेक गर्ने कोसिश गर्नु हुन्न । ठूला गाडी अघि भएको स्थानबाट हडवडीएर ओभरटेक गर्ने प्रयास गर्नुहुन्न । चारै दिशातर्फ आँखा डुलाएर र अर्को दिशामा गाडी नभएको सुनिश्क्षित भएरमात्रै ओभरटेक गर्नुपर्छ ।
शरीर सहुँदो मोटरसाइकल चढ्ने
शरीरले थेग्न सक्ने मोटरसाइकल मात्रै प्रयोग गर्नपर्छ । सबै व्यक्तिले ठूला इन्जिन क्षमताको मोटरसाइकल चलाउन सक्छन् भन्ने हुँदैन । त्यसैले आफूलाई सहज हुने मोटरसाइकल चलाउनुपर्छ ।
खराब मौसममा नचलाउने
बर्षातको समयमा अत्यावश्यक अवस्था नभएसम्म मोटरसाइकल नचलाउँदा उपयुक्त हुन्छ । सडक चिप्लो हुने भएकाले दुर्घटना हुने सम्भावना बढी हुन्छ । साथै पानीबाट बच्नका लागि बर्षादी साथमा राखेर यात्रा गर्नुपर्छ ।