नादिया मुरादको कथा : १९ वर्षमा यौनदासी, २५ वर्षमा नोबेल पुरस्कार

‘यस वर्षको नाेबेल शान्ति पुरस्कार कसले पाउला ?’ भन्दै संसारभर भएका अनुमानलाई गलत सावित गर्दै इराकको युद्धग्रस्त गाउँमा हुर्किएकी २५ वर्षीया युवतीले बाजी मारेकी छन् ।

अहिले गुगलमा सम्भवतः सबैभन्दा धेरैले खोजी गरिएको व्यक्ति यदी कोही भए उनै नादिया मुराद हुन् । उत्तरी इराकको कोजो गाउँदेखि अमेरिकाको संयुक्त राष्ट्रसंघ भेलासम्म उनको यात्रा संघर्ष र पीडाले मात्रै भरिएको छ ।

पछिल्लो समय त नादियाले आफूलाई मानव अधिकार अभियन्ताको रुपमा उभ्याइसकेकी छन् । तर छोटो समयमै उनले भोगेको पीडा र लामो यात्रा प्रेरणादायी पनि छ ।

सन् २०१४ को अगस्टमा नादिया १९ वर्ष मात्रै पुगेकी एक स्कुले छात्रा थिइन् । त्यसबेला उनले आफ्नै गाउँ कोजोमा इस्लामिक स्टेटको भयानक हमला देखिन् । त्यसबेला इस्लामिक स्टेटको हमलामा परी उनले आफ्नै परिवारका ६ जना दाजुभाइ र आमालाई गुमाउनु पर्यो ।

यही बेला पनि नादिया इस्लामिक स्टेटको अपहरणमा परिन् । इस्लामिक स्टेटको अपहरणमा परेका ६ हजार ७ सय भन्दा बढी अपहरित याजिदी महिलामध्ये नादिया एक थिइन् ।

नादियालाई मोसुल सहरमा यौन दासी बनाएर राखियो । नादियाले मिडियालाई दिएको अन्तरवार्ताअनुसार त्यसबेला उनलाई आततायी रुपमा पिटियो । चुरोटको ठुटोले ठोसियो । जब उनी भाग्न खोज्थिन् उनलाई बलात्कार गरिन्थ्यो । एक दिन उनको मालिकले ढोका खुल्लै राखेको समय पारेर नादिया त्यहाँबाट भागिन् ।

• नोबेल पुरस्कार विजेता लिउ उपचारका लागि रिहा
• नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता मलाला ६ वर्षपछि पाकिस्तान
• किम जोङ उन नोबेल शान्ति पुरस्कारका हकदार (भिडियोसहित)
• नोबेल अस्पतालमा असुरक्षित आमा, पैसाले ढाकछोपको प्रयास
• नोबेल पुरस्कार विजेता साहित्यकार भीएस नायपालको निधन
• नोबेल शान्ति पुरस्कार : कंगोका डेनिश मुक्वेगे र इराककी नादिया मुरादलाई

तीन वर्षपछि सन् २०१७ को जुन १ मा उनी आफ्नो गाउँ कोजो फर्किन् । त्यसपछि उनी उत्तरी इराक इराकको दुहोक शरणार्थी क्याम्पमा पुगिन् । फेब्रुअरी २०१५ मा नादिया बार्ङ्गा शरणार्थी क्याम्पमा बसिरहेको बेला केही पत्रकारलाई पहिलो पटक आफ्नो पीडादायी यथार्थ सुनाइन् । यस क्रममा सन् २०१५ मा जर्मन सरकारले प्रायोजन गरेको एक कार्यक्रमअन्तरगत यहाँका एक हजार पीडित तथा शरणार्थी महिलाका लागि नयाँ घर बनाइदिने भयो । यसको फाइदा नादियालाई पनि मिल्यो ।

सन् २०१५ डिसेम्बर १६ को दिन नादियाले यूएनको राष्ट्रिय सुरक्षा परिषदमा मानव बेचबिखन र द्धन्द्ध विषयमाथि आफ्नो धारणा राख्न पाइन् । र मानव बेचबिखनमाथि यूएनमा यही पहिलो बहस थियो ।

अब मुरादले एम्बेसडरको रुपमा विश्वभर र स्थानीय स्तरमा  शरणार्थी तथा मानवबेचबिखन विषयमा सम्बोधन गर्नेछिन् । संसारकै प्रतिष्ठित मानिने नोबेल शान्ति पुरस्कार पाउने दोस्रो कान्छी युवती हुन् नादिया ।

यौन हिंसा अन्त्यका लागि प्रयास गरेवापत सन् २०१८ मा नोबेल शान्ति पुरस्कार पाएकी हुन् । यस वर्षको नोबेल शान्ति पुरस्कार नादिया र कंगोका डेनिस मुकेगेले संयुक्त रुपमा पाएका हुन्।