सुरु भयो अप्टिकल फाइबर विस्तार : मध्यपहाडी लोकमार्गको २४ सय किलोमिटर जोडिँदै

मनिष दुवाडी/राजन गाउँले/हरिबहादुर लम्जेल

धादिङ/सिन्धुली/धनकुटा : नेपाल टेलिकमले जिम्मा पाएको मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत प्रदेश १, २ र ३ मा गरिने अप्टिकल फाइबर विस्तारको काम सोमबारदेखि सुरु भएको छ। प्रधानमन्त्री केपी ओलीले धादिङको गल्छी गाउँपालिका मासटारबाट उक्त परियोजनाको उद्घाटन गरेका छन्। सिन्धुलीको खुर्कोट र धनकुटाको हिलेबाट पनि एकै साथ फाइबर विस्तारको काम सुरु भएको हो।

मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत १, २ र ३ मा पर्ने विभिन्न स्थानमा अप्टिकल फाइबर बिछ्याउने कार्यको जिम्मेवारी नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले नेपाल टेलिकमलाई दिएको थियो। ओलीले समृद्ध नेपालको यात्रामा नेपालले ठूलो पाइला चालेको बताए। अहिलेको सरकार सूचनाप्रविधिमैत्री सरकार भएको र विकासको गतिमा यो सरकारले हरेक दिन एक पाइला चालिरहेको उनले बताए। उनले भने, ‘आज अप्टिकल फाइबर शिलान्यास गरेर विकासको गतिमा ठूलो पाइला चालियो, समृद्ध नेपाल र सुखी नेपाली अभियानका लागि यो एउटा ठूलो फड्को हो।’

सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री गोकुल बास्कोटाले देशका आधाभन्दा बढी जनता इन्टरनेटको पहुँचबाट टाढा भएकाले इन्टरनेटसँगको पहुँचसँग जोड्न ‘ब्याकबोन’ परियोजना सञ्चालन गरिएको बताए। सूचना प्रविधिले जनताको जीवनस्तर नै परिवर्तन हुने उनको भनाइ छ।

अप्टिकल फाइबर बिच्छ्याउने कामको धादिङमा शिलान्यास गर्दै प्रधाननमन्त्री केपी शर्मा ओली। फोटोः मनिष दुवाडी/अन्नपूर्ण

टेलिकमका प्रबन्ध निर्देशक डिल्लीराम अधिकारीले यो योजना दुई वर्षभित्रै पूरा हुने बताए। उनले सरकारले देशैभर उच्च गतिको ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेटको पहुँच पुर्‍याउँदै डिजिटल नेपालको आधार तयार गर्ने लक्ष्यका साथ अप्किटल बिछ्याउने परियोजना सुरुवात गरिएको जानकारी दिए।

सूचना प्रविधिलाई जोड्न टेलिकमले मध्यपहाडी लोकमार्ग हुँदै दुई हजार तीन सय ७६ किलोमिटर फाइबर बिछ्याउनेछ। यसरी बिछ्याइने फाइबर टेलिकमले मध्यपहाडी लोकमार्गलाई आधार मानेर तीनवटै प्रदेशका ३२ जिल्ला सदरमुकामसम्म पुर्‍याउने टेलिकमका प्रबन्ध निर्देशक अधिकारीले बताएका छन्।

अधिकारीका अनुसार यस परियोजनाका लागि प्राधिकरणले ४ अर्ब ८७ करोड अनुदान रकम उपलब्ध गराउने गरी नेपाल टेलिकमसँग २०७३ असोजमा सम्झौता भएको थियो। यसमा प्रदेश १, २ र ३ अन्तर्गतका ३२ जिल्लाका सदरमुकाम तथा नगर र गाउँपालिकामा अप्टिकल नेटवर्क विस्तार गर्नुपर्नेछ।

मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत पूर्वमा पाँचथर जिल्लाको चियोभञ्ज्याङदेखि पश्चिममा गोर्खा र धादिङको सिमाना आरुघाटसम्म अप्टिकल फाइबर बिछ्याइनेछ। यसमा कूल २ हजार ३ सय ७६ किलोमिटर फाइबर नेटवर्कले विस्तार हुनेछ। यसका लागि टेलिकमले विभिन्न पाँच कम्पनीसँग सम्झौता गरेको छ।

विभिन्न चरणमा भएको सम्पन्न सम्झौताअनुसार प्रदेश १ को ५ सय ९६ किलोमिटरका लागि कोरियाको एलएस केबुल्स र प्रदेश २ को १ हजार २८ किलोमिटरको काम आरोग्य कन्स्ट्रक्सन नेपाल, चाइना रेलवे र चाइना फ्युलको ज्वाइन्ट भेन्चरले जिम्मा पाएका छन्। प्रदेश ३ को ५ सय ५५ किलोमिटर फाइबर बिछ्याउने काम हङकङको सीसीएसआई (चाइना कम्युनिकेसन सर्भिस इन्टरनेसनल)ले गर्नेछ। डीडब्लूडीएम इक्विपमेन्टका लागि हङकङको सीसीएसआई र राउटर इक्विपमेन्टका लागि सिंगापुरको सिटियस कम्युनिकेसन्ससँग सम्झौता भएको छ।

टेलिकमका अनुसार मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत चियो भञ्ज्याङदेखि आरुघाटसम्म कूल आठ सय चार किलोमिटर तथा उक्त मार्गको उत्तर (दक्षिण क्षेत्रमा एक हजार ५ सय ७२ किलोमिटरको स्पर लिंक गरी कूल दुई हजार ३ सय ७६ किलोमिटर अप्टिकल नेटवर्कमा जोडिनेछ। यसका साथै एक सय जी क्षमताको पूर्वाधार विस्तार गर्ने योजना छ। टेलिकमले लोकमार्गमा ९६ कोर क्षमताको अप्टिकल फाइबर बिछ्याउनेछ। लोकमार्गबाट जिल्ला सदरमुकाम जोड्ने अप्टिकल फाइबर ४८ कोर र विभिन्न नगरपालिका जोड्ने अप्टिकल फाइबर २४ कोरका हुने टेलिकमले जनाएको छ।

सिन्धुलीको खुर्कोटबाट पनि सुरु

टेलिकमले सिन्धुलीको गोलन्जोर गाउँपालिका–७ खुर्कोटबाट पनि अप्टिकल फाइबर नेटवर्क विस्तारको काम सुरु गरेको छ। प्रदेश १, २ र ३ का राष्ट्रिय राजमार्ग तथा जिल्ला सदरमुकाम जोड्ने सडकमा अप्टिकल फाइबर सञ्जाल बिच्छाउने परियोजनाअन्तर्गत नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको अनुदानमा टेलिकमले सोमबार सिन्धुलीको खुर्कोटबाट नेटवर्क विस्तारको कामलाई अघि बढाएको छ। खुर्कोटबाट सुरु भएको नेटवर्क विस्तारको आरम्भ टेलिकम क्षेत्रीय कार्यालय वीरगन्जका प्रबन्धक इन्दर यादवले गरेका छन्।

यादवले फाइबरको पाइप खाल्डोमा बिच्छाउँदै कामको शुभारम्भ गरेका हुन्। सिन्धुलीको खुर्कोटबाट दोस्रो फेजअन्तर्गत सिन्धुली प्याकेजमा एक हजार २८ किलोमिटर फाइबर बिच्छ्याइने उनले बताए। उनका अनुसार सिन्धुली प्याकेजअन्तर्गत सिन्धुली, रामेछाप, दोलखा, सिन्धुपाल्चोक, काभ्रे तथा काठमाडौं उपत्यकाका साथै उदयपुर, ओखलढुंगा, सोलुखुम्बुलगायत जिल्लासम्म यस्तो विस्तार गरिनेछ। यसका लागि करिब ८० करोड रुपैयाँको लागतमा फाइबर अन्डरग्राउन्ड र पोलबाट विस्तार गर्नुका साथै मर्मत गर्ने कार्य गरिने यादवले जानकारी दिए।

यसको जिम्मा चाइनिज कम्पनी चाइना रेल्वे र चाइना फिवेल इन्जिनियरिङ कन्स्ट्रक्सन र नेपाली निर्माण कम्पनी आरोग्य कन्स्ट्रक्सनले जेभिमा पाएको छ। जेभिमा भएको निर्माण कार्यलाई आगामी दुई वर्षभित्र निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी कामको आरम्भ गरिएको निर्माण कम्पनी आरोग्य कन्स्ट्रक्सनका निर्देशक रोसेन्द्रराज खड्काले बताए। उनका अनुसार यो परियोजना सम्पन्न भएसँगै मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत पर्ने ३५ जिल्लामा एक सय गिगावाट प्रतिसेकेन्डका दरले इनटरनेट सेवा उपलब्ध हुनेछ।

हिलेबाट पनि सुरु

धनकुटाको हिलेबाट पनि अप्टिकल फाइबर बिछ्याउने कामको सुरुवात भएको छ। हिलेमा आयोजित एक कार्यक्रममा कोरियन ठेकेदार कम्पनीका प्रोजेक्ट म्यानेजर मिस्टर किम र नेपाल टेलिकम पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय निर्देशनालय विराटनगरका निर्देशक अमरनाथ झाले संयुक्त रूपमा शिलान्यास गरे। मध्यपहाडीको लोकमार्गको रुटमा पाँचथरको किवाभञ्ज्याङदेखि प्रदेश–३ अन्तर्गतको आरुघाटसम्म टेलिकमले विस्तार गर्दैछ।

लोकमार्गको सडक रुटमा जमिनमुनि फाइबरको तार बिछ्याइने छ। टेलिकमले फाइबर बिछ्याउने कामको जिम्मेवारी कोरियन ठेकेदार कम्पनी एलएस केबल एन्ड सिस्टमले पाएको छ। उक्त फाइबरबाट लोकमार्गले छुने ३५ जिल्लामा समेटिने बताइएको छ। आयोजनाको समयावधि बढीमा दुई वर्षको छ।