क्रस दी बोर्डरमा अनील शाह: पैसा कमाउनुमा गौरव गरौं
पोखराः बिजुली छैन, पानी छैन र बाटोघाटो पनि राम्रो छैन । यो नेपालको वास्तविकता हो । 'हो नेपालको वास्तविकता त्यही हो', उनले भने, 'यही वास्तविकता आत्मसात गर्न सकिएन भने नेपालमा केही गर्न सकिन्न ।' उनी अर्थात् मेगा बैंकका सीईओ अनीलकेशरी शाह उद्यमी बन्न र कुनै पनि क्षेत्रमा सफल बन्न देशको परिस्थितिलाई बुझ्नुपर्ने सुझाउँदै थिए ।
जोखिम नउठाएसम्म प्रगति गर्न नसकिने पनि उनले सुनाए । भने, 'जिन्दगीमा कुनै अवसर भनसुनका आधारमा पाइएला भन्ठान्यो भने प्रगति हुन्न । भनसुनले एउटा स्टेप चाल्न सकिएला तर त्योभन्दा अगाडि जान आफैंले प्रयास गर्नुपर्छ ।' सबैभन्दा पहिला आफैंलाई विश्वास गरेर पाइला चाल्न उनले सुझाए ।
नेपालमा पैसा हुनेलाई वा पैसा कमाउनेलाई सम्मान गर्ने परिपाटी नबसेको उनले गुनासो गरे । धनी हुनुमा गर्व गरेरै चीनले प्रगति गर्न सकेको उनले बताए । शाहले भने, 'पैसा कमाउनमा गौरव गरौं र हामी धनी भए पनि इमानदार बनौं, पारदर्शी बनौं ।'
पोखरा लेकसाइडको होटल स्नोल्यान्डले अन्नपूर्णसँगको सहकार्यमा चलाइरहेको उद्यमशीलता प्रस्फुटन गराउने कार्यक्रम क्रस दी बोर्डरमा शनिबार शाह आफ्ना अनुभव र विचार बाँड्दै थिए । नबिल बैंकमा सीईओ छँदाछँदै अनुमति नै प्राप्त नगरिसकेको प्रस्तावित मेगा बैंकमा जान पनि आफूले जोखिम उठाएको उनले सुनाए ।
सन् १९९१ मा तत्कालीन ग्रिनलेन्ड्ज बैंकमा सहायक स्तरको जागिर सुरु गर्दा आफू अन्तर्वार्ता लिनेको ठाउँमा पुग्ने सपना देखिसकेको उनले बताए । 'गन्तव्य राखिएन भने प्रगति हुन्न', उनले भने, 'बसपार्कमा पुगेपछि त हामी यहाँ जाने, उहाँ जाने भनेर गन्तव्य तोक्छौं भने जिन्दगीमा चाहिँ किन नतोक्ने ? '
व्यवसाय वा उद्यम गर्न पैसा ठूलो कुरा नहुने उनको भनाइ थियो । बैंकले नै पैसा दिए पनि मेहनत गरेर कमाउनुपर्ने काम आफैंले गर्नुपर्ने उनले बताए । 'पैसा भए त बिजनेस गर्थें भनेर सोच्नु गलत हो', उनले भने, 'मेहनत गर्छु भनेर लाग्नुपर्छ सफल भइन्छ । दिनभरि घाम भए पनि काम गर्छु, रातभर चिसो भए पनि काम गर्छु भनेर लाग्नुपर्छ ।' तर सँगसँगै योजना पनि बनाउनुपर्ने खाँचो उनले औंल्याए । गर्ने भनेर मात्रै नहुने भन्दै शाहले के गर्ने भन्नेमा प्रस्ट हुन आग्रह गरे ।
'पैसा कमाए पनि जे गरे पनि जिन्दगीमा सबैभन्दा ठूलो कुरा खुसी हो,' उनले भने, 'खुसी हुन पैसै कमाउनुपर्छ भन्ने छैन । जसलाई जे गर्दा खुसी लाग्छ त्यही गर्नुपर्छ ।' त्यसका लागि जिन्दगीमा पाँच प्राथमिकता तोक्न सकिने उनको धारणा थियो ।
परिवार र साथीभाइ, धनदौलत, स्वास्थ्य, प्रतिष्ठा तथा शक्ति वा काम भन्ने प्राथमिकता तोकेर अगाडि बढ्न उनले सुझाए । उद्यमशीलताको विकास गर्न युवालाई प्रेरित गर्न क्रस दी बोर्डर कार्यक्रम शृंखला सञ्चालन गर्दै आएको आयोजक होटल स्नोल्यान्डका प्रबन्ध निर्देशक गणेशबहादुर थापाले बताए ।